کاهش منابع زیرزمینی آب شیراز؛ در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب وجود ندارد

  • 08 تیر 1400 - 6:38
کاهش منابع زیرزمینی آب شیراز؛ در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب وجود ندارد

کاهش بارندگی بیش از ۵۰ درصدی، افت سفره‌های آب زیرزمینی و همچنین افت کیفی چاه‌ها به ویژه در جنوب از چالش‌های تامین آب شیراز است به گونه‌ای که در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب دیگر وجود ندارد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از شیراز، استان فارس سال‌ها است که درگیر پدیده خشکسالی است و این موضوع همواره مشکلات بسیاری را برای مردم این استان به ویژه کشاورزان ایجاد کرده است.

هر چند در یکی دو سال اخیر بارش باران در این استان قابل توجه بوده به گونه‌ای که گاه منجر به بروز سیل و سیلاب شد اما سال ۱۴۰۰ و زمستان سال گذشته بارش باران در استان به شدت کاهش داشته است. این شدت کاهش به گونه‌ای بوده که مسئولان استان فارس آن را در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه دانسته و خواهان مدیریت بهتر مصرف شدند.

براساس آمار اعلام شده از سوی هواشناسی استان فارس تا صبح ۶ تیرماه میانگین بارندگی استان در سال زراعی  ۱۵۴٫۱ میلی‌متر بوده است در حالی که در سال گذشته در همین زمان میانگین بارندگی ۴۴۸٫۳ میلی‌متر بوده که ۶۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد.

میانگین بلندمدت بارندگی سال سال زراعی جاری استان نیز ۲۸۳٫۲ میلی‌متر گزارش شده است. بر اساس همین آمار درصد تغییرات بارندگی سال جاری نسبت به میانگین بارندگی سال زراعی گذشته ۶۶ درصد کاهش و درصد تغییرات بارندگی سال جاری نسبت به میانگین بلندمدت نیز ۴۶ درصد کاهش را نشان می‌دهد. 

این موضوع در حالی است که تغییرات دما نیز امسال با کاهش بارندگی‌ها همراه شده و مردم استان فارس و شهر شیراز با گرمای بیشتری نسبت به سال‌ گذشته روبه‌رو هستند به گونه‌ای که تنها شهر شیراز در فروردین ماه ۵٫۳ دهم و در اردیبهشت ماه نیز ۲٫۵ درجه نسبت به سال گذشته افزایش درجه دما را تجربه کرده است. 

هر چند که هواشناسی فارس هنوز میزان تغییرات خردادماه را لحاظ نکرده است اما بهمن بهروزی، مدیرعامل آبفای شیراز صبح امروز در مراسم افتتاح پروژه‌های آبرسانی این شهرستان از افزایش ۴ تا ۵ درجه در خردادماه امسال نسبت به سال گذشته سخن گفت که خود موید این مطلب است که افزایش دما مصرف آب بیشتری را نیز در پی دارد. 

افزایش مصرف آب در کنار خشکسالی، کاهش بارندگی و افزایش دما سبب شده که ذخیره سدهای استان به ویژه سد درودزن به عنوان یکی از منابع اصلی تامین آب شیراز نیز با کاهش روبه‌رو شود. به گونه‌ای که براساس گزارش آب منطقه‌ای استان فارس در تاریخ ۳۱ خردادماه حجم آب قابل استفاده در سد درودزن در سال آبی جاری ۱۲۱٫۶ میلیون مترمکعب بوده که این رقم در سال گذشته ۲۷۷٫۶ بوده است که کاهش بیش از 150 میلیون مترمکعبی را نشان می‌دهد.

همین عامل سبب شده که  بهمن بهروزی، مدیرعامل آبفای شیراز  در مراسم صبح امروز گزارشی از وضعیت آب این کلانشهر ارائه دهد. به گفته وی نزدیک ۸۰۰ هزار مشترک در شهرستان شیراز وجود دارد و در فصل تابستان با توجه به مهاجرت‌هایی که از نواحی جنوبی کشور رخ می‌دهد شیراز 2 میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جمعیت دارد. 

سومین حرم اهل بیت بودن، آب و هوای معتدل و قطب پزشکی در کشور سبب شده که شیراز هر سال جمعیت زیادی را به عنوان مهاجر به خود بپذیرد که همین امر به گفته بهروزی منجر به افزایش سالانه ۲۵ هزار مشترک جدید در حوزه آب می‌شود. 

مدیرعامل آبفای شیراز درباره تامین آب این کلانشهر نیز چنین گفت: آب شیراز  24 درصد از آب‌های سطحی و ۷۶ درصد آب‌های زیر زمینی تامین می‌شود و  تولید آب نیز 670 هزار مترمکعب است اما نیاز به  772 هزار مترمکعب آب برای شیراز وجود دارد. 

به گفته وی میزان کمبود آب هزار و ۱۹۰ لیتر بر ثانیه است که بخشی از این کمبود با پروژه‌های در حال اجرا جبران شده اما بخشی هنوز تامین نشده است.  بهروزی در ادامه به چالش‌های موجود بر سر راه تامین آب اشاره می‌کند که یکی از آنها مصرف زیاد آب توسط کولرهای آبی است.

براساس گفته‌های مدیرعامل آبفای شیراز بیش از ۹۰ درصد از مشترکین از کولر آبی استفاده می‌کنند و مصرف یک کولر آبی ۲۵۰ تا ۳۰۰ لیتر مصرف در روز است یعنی یک کولر ۱۴لیتر بر دقیقه مصرف آب دارد که این موضوع در کنار نشت آب از این کولرها منجر به هدررفت بخش زیادی از آب تولید شده برای شرب می‌شود. 

 کاهش بارندگی بیش از ۵۰ درصدی، افت سفره‌های آب زیرزمینی و همچنین افت کیفی چاه‌ها به ویژه در جنوب کلانشهر شیراز از دیگر چالش‌هایی است که بهروزی در صحبت‌هایش به آن اشاره می‌کند. 

وی اظهار داشت: نوسانات تراز آب زیر زمینی نسبت به اسفند ۹۵ به کمترین میزان رسیده‌ رو به نزول است به صورتی که در سفره چمران ۵۰ متر افت سفره مشاهده می‌شود و در برخی از سفره‌ها امکان برداشت آب دیگر وجود ندارد. 

مدیرعامل آبفای شیراز معتقد است اگر خط دوم انتقال آب از سد درودزن به بهره‌برداری برسد سطح تامین از آب سطحی به ۵۰ درصد می‌رسد یعنی از ۲۲۰ حلقه چاه که در حال حاضر در مدار است حداقل ۵۰ درصد خاموش خواهد شد. 

بهروزی عدم به موقع تخصیص اعتبارات یا پرداخت اعتبارات به صورت اسناد در کنار عدم ثبات قیمت‌ها را عاملی دانست که مناقصه‌ها و پروژه‌های پیمانکاری را تعطیل کرده یا روند آن را کند می‌کند. 

وی با اشاره به اضافه شدن ۱۵۷ روستا به شبکه زیر پوشش آبفای شیراز از ارائه ۳ مدل پروژه برای حل مشکلات آب شیراز و روستاهای تابعه سخن می‌گوید، بر این اساس یک مدل پروژه  مدیریت تامین است که با حفاری چاه، تجهیز، مهندسی مجدد چاه و بهسازی ۵۷۷ لیتر آب ذخیره شده و  سهم کمبود آب به ۵۵۳ لیتر بر ثانیه رسیده است. 

بهروزی که معتقد است شبکه آب مانند یک موجود زنده است از احیا و اجرای خطوط اصلی در شهر خبر می‌دهد که بر این اساس خطی از مخزن معالی آباد شروع شده که توان انتقال حدود ۷۰۰ لیتر دارد و همچنین خطی در مخزن دراک قرار داده شده که معروف به خط ۶۰۰ و ۸۰۰  و یک خط استراتژیک است. 

به گفته مدیرعامل آبفای شیراز اگر زمانی خط یک از مدار خارج شود از این خط ۶۰۰ امکان اینکه آب به شرق شیراز برسد و به عنوان مسیر برگشت هم وجود دارد که از این لحاظ مهم است. 

وی همچنین از اجرای هوشمندسازی شبکه توزیع شهر شیراز خبر می‌دهد و می‌گوید: بیش از ۱۴۵ نقطه در سطح شهر فشارسنج‌های آنلاین قرار داده شده که هم اطلاعات فشار را می‌دهد و هم کیفیت و دلیل این امر این بود که 220 حلقه چاه و بیش از ۳ هزار شبکه را نمی‌توان به صورت سنتی کنترل کرد باید سیستم هوشمند باشد. 

بهروزی البته از انشعابات غیرمجاز هم اسم برد که بر این اساس ۱۰ هزار انشعاب غیرمجاز وجود دارد که با تاکید مدیرعامل آبفای شیراز  در حوزه جنوب در روستاهای جدید بیش از ۲۰ هزار انشعاب غیرمجاز وجود دارد. 

در پایان وی با تاکید بر اینکه کمبود 553 لیتری آب با مدیریت مصرف قابل جبران است از شهروندان درخواست کرد ۵ تا ۱۰ درصد صرفه‌جویی کنند تا تابستان بدون مشکل سپری شود. 

دیدگاه