به گزارش روزنامه «نیویورکتایمز»، دادگاه عالی نیویورک دوشنبه اول مرداد / ۲۳ ژوئیه حکم داد که یک نقشبرجسته متعلق به دوران هخامنشی باید به ایران بازگردد.
این نقشبرجسته متعلق به ۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح است که یک سرباز هخامنشی را به تصویر میکشد. این نقش برجسته بیش از ۸۰ سال پیش در ۱۹۳۶ / ۱۳۱۵ شمسی از ایران به سرقت رفت و سپس بار دیگر، در ۲۰۱۱، از موزه هنرهای زیبای مونترئال دزدیده شد.
دفتر دادستانی منطقه منهتن در نیویورک این نقشبرجسته را اکتبر گذشته، هنگام عرضه در یک حراج هنری توقیف کرد. ارزش این نقشبرجسته ۱,۲ میلیون دلار تخمین زده میشود.
دادستان منهتن در دادگاه با استناد به این که هیچکس نمیتواند اثری مسروقه را به فروش برساند، حکم به استرداد آن داد.
«روپرت ویس» تاجر عتیقه در لندن به همراه شریکش «سم فاگ» اعلام کردهاند که این اثر تاریخی را به صورت قانونی و از شرکت بیمه موزه مونترال دریافت کردهاند، اما پس از بررسیهای طولانی مشخص شد که این آثار مسروقه هستند و این دو فرد هم در نهایت با امضاء برگهای در دادگاه، با تحویل دادن این آثار موافقت کردند.
در گزارش نیویورکتایمز اشارهای به چگونگی یا زمان بازگشت این قطعه باستانی به ایران نشده است.
این نقش برجسته به ابعاد ۲۰ در ۲۰ سانتیمتر، بخشی از صف طولانی سربازان حکاکی شده در ساختمان اصلی محوطه باستانی تخت جمشید بوده است که قدمت آن به دوره هخامنشی، نخستین امپراتوری ایران بازمیگردد. کارشناسان معتقدند که این اثر بین سالهای ۵۵۰ تا ۳۳۰ قبل از میلاد و زمانی که تخت جمشید مورد هجوم اسکندر مقدونی قرار گرفته ایجاده شده است.
این قطعه از تخت جمشید پس از آن پیدا شد که دادستانی منهتن دستور تحقیق در مورد اشیاء باستانی مسروقه در سالهای اخیر را صادر کرد. پیرو این دستور و تحقیقات کارشناسان اشیاء عتیقه، تاریخچه خرید و فروش سفر دهها مورد از اشیا باستانی در نیویورک به دست آمد.
نقش برجسته سنگی هخامنشی یک سال پیش در یک نمایشگاه هنری اروپا در نیویورک ظاهر شده بود. تصویری که از این قطعه باستانی در دست است، مربوط به کاوشهای گروه باستانشناسی دانشگاه شیکاگو در سال ۱۹۳۶ میلادی در تخت جمشید است و این نشان میدهد که اثر مذکور بعد از این تاریخ از ایران خارج شده است. این در حالی است که دولت ایران خروج بدون مجوز اشیاء باستانی از این کشور را از سال ۱۹۳۰ میلادی (۱۳۰۹) ممنوع کرده است.
یکی دیگر از این اشیاء یک سردیس از اسکندر مقدونی است که حوالی سال ۱۹۰۰ در یک بنای رومی در اروپا کشف شده، بعد از آن به موزهای در رم منتقل و از آنجا دزدیده شده و پس از سالها از آمریکا سر در آورده است.