تیمی از محققان گزارش دادهاند که تغییرات در دستان و انگشتان دست انسان از آثار جانبی تغییرات در پای انسان است. به گفته آنها این نشان میدهد که ظرفیت ایستادن و راهرفتن روی دو پا ارتباطی بنیادی با ظهور فن ساختن و کار با ابزار سنگی دارد.
دکتر کمپبل رولیان محقق در دانشگاه کالگاری کانادا که این مطالعه را هدایت کرده است، گفت: “این به نظریه ‘نزول انسان’ چارلز داروین برمیگردد. او از جمله اولین کسانی بود که رابطه میان استفاده از ابزار سنگی و راهرفتن روی دو پا را بررسی کردند. ایده او این بود که اینها رویدادهای جداگانه و سلسلهمراتبی بودند. اینکه راهرفتن روی دو پا دست را آزاد گذاشت تا برای سایر مقاصد تکامل یابد. آنچه ما در مطالعه خود نشان دادیم این بود که تغییرات در دستوپا تحولاتی مشابه هستند … و تغییرات در یکی دارای آثاری جانبی است که در دیگری خودنمایی میکند.”
رولیان و همکارانش برای مطالعه این تحولات، اندازهگیریهایی در دستوپای انسان و شامپانزه انجام دادند. هدف دریافتن این مسئله بود که دستوپای اجداد انسان زمانی که بیشتر شبیه شامپانزه بودند چگونه تکامل یافت.
اندازهگیریهای محققان نشان داد که ارتباط تنگاتنگی میان بخشهای مشابه دستوپا وجود دارد. دکتر رولیان گفت: “بنابراین اگر انگشت شصت پای بلندی داشته باشید، معمولاً انگشت شصت دستتان هم بلند خواهد بود. یکی از دلایل تناسب میان انگشتان دستوپا این است که ‘دستورالعمل’ ژنتیکی مشابهی دارند و تغییرات کوچک در این دستورالعمل میتواند به طور موازی بر دستوپا اثر بگذارد.”
به گفته دکتر رولیان این تغییرات موازی یا آثار جانبی، ممکن است یک عامل مهم تکاملی بوده باشد که به اجداد انسان از جمله نئاندرتالها امکان داد در زمینه فناوری ساخت و استفاده از ابزار سنگی به مهارت برسند.