مجله علمی نیچر در گزارشی نوشت: تیمی از محققین توانسته‌اند داده‌های ژنتیک باستانی از شش شهر سواحل شرق آفریقا را به دست آورند که در ارتباط با ترکیب جمعیتی این منطقه با شیرازی‌هاست.
بر پایه گزارش نیچر، در شرق آفریقا مردمان زیادی هستند که با فرهنگ و زبان سواحیلی (Swahili) شناخته می‌شوند. سواحیلی‌ها در کشورهای مختلفی از جمله موزامبیک، جنوب سومالی، ماداگاسکار، زنگبار…. در شرق آفریقا زندگی می‌کنند.
فرهنگ سواحیلی عمدتا از سده هفتم میلادی شکل گرفت و به تدریج در مناطق ساحلی شرق آفریقا چندین حکومت تشکیل دادند و این فرهنگ تا به امروز تداوم داشته است. فرهنگ سواحیلی با زبان مشترک (کیسواحیلی با منشا آفریقایی)، دین مشترک (عمدتا اسلام) و جغرافیای مشترک (شهرها و روستاهای ساحلی در شرق آفریقا) شناخته می‌شود. میلیونها نفر از مردمان این مناطق هویت خود را سواحیلی معرفی می‌کنند، با این وجود، این هویت اغلب برایشان ثانوی محسوب می‌شود و برای خود یک هویت اولیه که آنها را به منطقه و منشائی خارج از آفریقا وصل می‌کند، قائل هستند.
مردمان سواحیلی از سده هفتم میلادی به بعد و از طریق اقیانوس هند با مناطق مختلفی وارد تجارت شدند از جمله با هند، ایران، شبه جزیره عربستان. حضور مسلمانان از سده هشتم میلادی در این منطقه مستند شده است ولی احتمالا گروهی اقلیت در منطقه بوده‌اند. از همان موقع تغییرات فرهنگی در یافته‌ها و داده‌های باستانشناختی به خوبی قابل مشاهده است، برای مثال ظهور مسجد و تدفین مردگان مطابق سنت‌های اسلامی. به تدریج فرهنگ مناطق ساحلی با مناطق غیرساحلی متفاوت و متمایز شد. حدود سده شانزدهم پرتغالی‌ها وارد شدند و این منطقه از نظر سیاسی تحت سلطه پرتغالی‌ها قرار گرفت. سپس در سده هجدهم سلطه پرتغالی‌ها از بین رفت و سلطان‌نشین‌های عمان و بعدها زنگبار سلطه سیاسی خود را بر این منطقه توسعه دادند.
در قرن نوزدهم تجارت خارجی توسعه یافت از جمله تجارت برده در مقیاس وسیع که منجر به سرازیر شدن جمعیت بزرگی از مناطق مرکزی آفریقا و از یمن به این منطقه شد. در اواسط قرن نوزدهم، بریتانیا و قدرت‌های اروپایی بر این منطقه تسلط پیدا کردند که به ورود اروپایی‌ها و کارگران از جنوب آفریقا و تجارت بیشتر با مناطقی درونی‌تر قاره آفریقا منجر شد. هرچند ارتباطات تجاری طولانی بین قاره‌ای از طریق اقیانوس هند حاکی از حضور دائمی خارجی‌ها در مناطق ساحلی است، اما وسعت و مقیاس آن همیشه مورد مناقشه و مناظره بوده است.
سنت سواحیلی، بخصوص تاریخ روایی حاکی از آن است که خارجی‌ها بخش مهمی از مردمان این منطقه بوده است. بخشی از این تاریخ روایی حتی ظهور شهرهای ساحلی در شرق آفریقا را به گروهی به نام «شیرازی‌ها» در جنوب ایران نسبت می‌دهد. سنت شیرازی حتی در وقایع‌نامه کیلوا (Kilwa Chronicle) در قرن شانزدهم هم ذکر شده است. کتاب وقایع نامه کیلوا اصلی‌ترین منبع درباره تاریخ مهاجرت ایرانیان شیرازی‌الاصل به شرق آفریقا در سده چهارم هجری در دوره آل بویه و یکی از قدیم‌ترین و مهم‌ترین منابع ادبیات سواحیلی است. اصل کتاب وقایع‌نامه کیلوا به صورت نسخه خطی و به زبان عربی در موزه بریتیش لندن نگهداری می‌شود و نسخه‌هایی از آن به زبان‌های سواحیلی و انگلیسی در موزه زنگبار و مرکز اسناد ملی کنیا وجود دارد. تاریخ نگارش وقایع‌نامه کیلوا مشخص نیست، اما براساس شواهد و اشاره‌های موجود در متن، این کتاب در سال ۹۰۴ق / ۱۴۹۵م و در زمان سلطنت فضیل، چهل و چهارمین حاکم سلسله شیرازی کیلوا و یا المالک العادل سلطان محمد بن سلطان حسین (حوالی ۱۵۲۰م اشاره شده در متن سند) نوشته شده است.
ریشه شیرازی بخش مهمی از روایت باستانشناسان در اواسط قرن بیستم را تشکیل می‌دهد که طبق آن محوطه‌های سواحل شرقی آفریقا توسط ایرانیان و اعراب ساخته شده‌اند. البته روایت منشاء خارجی کمی گمراه‌کننده می‌شود چون نخبگان سواحیلی مدعی‌اند که منشا خارجی دارند و منکر ارتباطشان با خود آفریقا هستند که با این کار قصد دارند طبقه اجتماعی، قرابت‌های فرهنگی و مذهبی خود را نشان دهند.
حال تیمی از محققین توانسته‌اند داده‌های ژنتیک باستانی از شش شهر مختلف در سواحل شرقی آفریقا را به دست بیاورند که اطلاعات گرانبهایی در اختیار قرار می‌دهد. داده‌های ژنتیکی ترکیبی از ژن‌های مردمان مختلف از مناطق مختلف را به نمایش می‌گذارد. داده کلیدی در این تحقیق در ارتباط با ترکیب جمعیتی این منطقه با شیرازی‌هاست که وقایع‌نامه کیلوا را تایید می‌کند. داده‌های ژنتیکی حاکی از آمیزش مردمان منطقه با ایرانیانی است که عمدتا مرد بوده‌اند. این آمیزش از حدود سال‌های ۱۰۰۰ میلادی شروع شده است که با تغییرات فرهنگی و گسترش اسلام هم همزمانی و همخوانی دارد.
مجله نیچر که از سال ۱۸۶۹ میلادی تاکنون منتشر می‌شود یک نشریه هفتگی جامع بریتانیایی است که در میان پرارزش‌ترین مجله‌های علمی جهان قرار دارد. این نشریه ارجاع داده شده‌ترین مجله علمی است. ضریب تأثیرگذاری مجله در سال ۲۰۲۰ با نمره تقریبی ۵۵ در رده اول نشریات علمی جامع قرار گرفت.