صنایع دستی، نمونه بارزی از جاذبه‌های میراث فرهنگی به شمار می رود و در هر شهر و دیاری همراه با جذابیت های منحصر به فرد است که می تواند با خاطره سازی در گردشگران امید به تکرار سفر در همان منطقه را بیشتر کند.
به گزارش ایرنا، تداوم میل گردشگران به سفر در یک شهر و منطقه در واقع همان آغازی برای رونق گردشگری است که ارتباط مستقیمی با درآمدزایی و ایجاد رونق اقتصادی برای ساکنان محلی آن مناطق دارد. برای قرار گرفتن در این مسیر نمایش محصولات صنایع دستی امری تعیین کننده است تا جذابیت های صنایع دستی در معرض دید قرار گیرد.
بروجرد از شهرهای غنی کشور درحوزه صنایع دستی است که با در نظر گرفتن اینکه صنایع دستی هر شهر بخشی از میراث فرهنگی آن منطقه و نشانی از تاریخ کهن آن دیار محسوب می‌شود، همواره این صنایع مورد توجه مسافران و گردشگران قرار دارد.
شاخص ترین و نام آورترین صنایع دستی بروجرد ورشوسازی است، گواه این ادعا، صدای دلنشین چکش صنعتگران با ذوق در کوچه پس کوچه‌های بازار قدیمی بروجرد است که هنوز هم آهنگ دلنوازی را به گوش عابران و رهگذران می رساند، نوایی که ریشه در ذوق هنرمندانی دارد که در گذر زمان، میراث‌دار و احیاگر صنایع دستی این دیار هستند.
حاصل ضربه های چکش بر ورقه های ورشو تولیداتی کاربردی و تزئینی همچون قوری، قندان، قهوه جوش، انواع سماور نفتی و زغالی، گلاب پاش و سینی است که می تواند مورد توجه هر مسافری قرار گیرد و آن را برای گذاشتن در بهترین جای منزل خود تهیه کند.
ورشو بروجرد چند سال پیش ثبت ملی شد و گفته می‌شود از قابلیت ثبت جهانی نیز برخوردار است، علاوه بر ورشو و قلم زنی که وابسته به ورشو است، مسگری، جاجیم بافی، گلیم بافی، صابون پزی، گیوه دوزی، ماشته بافی و چاقوسازی از پرآوازه ترین تولیدات محلی بروجرد است که در گذشته از رونق خاصی برخوردار بوده اند.
این حرفه ها در گذشته به حدی شهرت داشته اند که هم اکنون در بازار قدیمی شهرستان راسته و بازارچه ها و کوچه هایی به نام این مشاغل وجود دارد، در خصوص مسگری می توان یادآور شد که “راسته مسگرهاˈ در بازار قدیمی بروجرد به نوعی شهرت این پیشه را در ذهن تداعی می کند و ظروف مسی در سال های اخیر محبوبیت خود را دوباره به دست آورده اند و علاوه بر کاربردهای زینتی بعنوان یکی از ظروف اصلی آشپزخانه مورد توجه قرار دارد.
گرایش به سمت صنایع دست بافت اعم از قلاب بافی، جاجیم، قالی و ماشته بافی از دیگر صنایع دستی مورد استقبال در شهرستان بروجرد به خصوص بانوان است،
رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بروجرد در این باره می گوید: با اینکه زنان در حوزه های صنایع دستی به صنایع چوب و فلز گرایش کمتری نشان می دهند اما قلم زنی بر روی ورشو فارغ از جنسیت زن و مرد همواره در بروجرد مورد توجه قرار دارد.
حجت اله یارمحمدی با بیان اینکه بروجرد دارای تنوع بالایی در صنایع دستی است، گفت: بروجرد یکی از با استعدادترین شهرهای کشور در زمینه صنایع دستی است که معرفی هر چه بیشتر آنها به احیای ظرفیت‌های گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان و رونق گردشگری بروجرد کمک موثری خواهد کرد.
وی با اشاره به اینکه بیش از ۴۰ حرفه سنتی در بروجرد وجود دارد، بیان کرد: در بررسی های تکمیلی ۶۳ رشته مرتبط با صنایع دستی که از گذشته تا کنون در شهرستان بروجرد وجود داشته شناسایی شده که از این بین حدود ۳۵ درصد همچنان فعال است.
وی افزود: اوج هنر کار با فلز صنعت ورشوسازی است، در سال های اخیر بروجرد بعنوان شهر ملی ورشو معرفی شد که این اقدام در نتیجه کارهای پژوهشی و تلاش هایی که توسط معاونت صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی لرستان و با دعوت از کارشناسان وزارت مربوطه صورت گرفت.
بنا بر گفته کارشناسان حوزه میراث فرهنگی و گردشگری، شهرستان بروجرد از نظر رونق اقتصادی و تولیدات صنایع کاربردی و تزئینی از دیرباز مشهور بوده و همواره از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و می توان گفت گستره صادرات صنایع دستی بروجرد از مرزهای کشور نیز فراتر رفته است.
بروجرد و قابلیت های گردشگری صنایع دستی
گردشگری صنایع دستی و استقبالی که گردشگران در توجه به اقلام متنوع صنایع دستی و خرید از بین آنها بعنوان سوغاتی سفر انجام می دهند می تواند قابلیتی برای تمرکز بیشتر بر این حوزه از گردشگری باشد.
باستان شناس و کارشناس میراث فرهنگی و گردشگری لرستان در این خصوص می گوید: گردشگری صنایع دستی بروجرد قابلیت خوبی دارد، بروجرد بعنوان شهر ملی ورشو ثبت ملی شده اما این شهر قابلیت ثبت جهانی را نیز دارد.
عطا حسن پورافزود: بیش از ۴۰ حرفه سنتی و تولیدی صنایع دستی در بازار بروجرد شناسایی شده است ضمن اینکه شهرستان بروجرد از نظر رونق اقتصادی و تولیدات صنایع کاربردی و تزئینی از دیرباز مشهور بوده و همواره از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده است.
کارشناس پژوهشگاه، میراث فرهنگی و گردشگری گفت: از سال های گذشته تا کنون بروجرد در رشته‌های مختلف هنرهای سنتی و صنایع دستی سرآمد و شهره منطقه بوده است بطوریکه می توان گفت گستره صادرات صنایع دستی بروجرد از مرزهای کشور نیز فراتر رفته است.
فرش دستباف امیدی برای رونق صادرات صنایع دستی
۲۰خردادماه، همزمان با روز صنایع‌دستی، به عنوان ” روز ملی فرش ” در تقویم ۱۴۰۱ ثبت شده، این اقدام به منظور حفظ جایگاه فرش دستباف کشور انجام شده است، هدف متعالی این اقدام رونق صادارت فرش دستباف و به دنبال آن رونق بخشی به کارگاه های کوچک محلی در شهرها و استان های مختلف است تا حاصل آن بر سفره های محلی راه پیدا کند.
شهرستان بروجرد دارای تقریبا ۳۲ کارگاه قالیبافی تولید فرش متمرکز و غیر متمرکز و صنفی است که در صورت احیای هر چه بیشتر آنها منجر به پویایی در بازار اشتغال به خصوص در بین زنان خانه دار خواهد شد.
در همین خصوص می توان یادآور شد که طرح‌های مرتبط با رونق کسب و کارهای خانواده محور به منظور توانمندسازی بانوان که در دولت مورد توجه قرار دارد یکی از محورهای اصلی این کسب و کارهای خانگی پرداختن به صنایع دستی در رشته های مختلف و از جمله، فرش دست‌بافت بروجرد است که فعالان آن بانوان هستند.
در جریان سفر معاون رییس جمهور در امور زنان و خانواده که در آذرماه سال گذشته صورت گرفت از تعاونی فرش دستباف بروجرد که تعاونی نمونه کشوری و استانی عرضه کننده فرش دستباف، گلیم فرش، گبه و تزئینات فرش است بازدید شد و بنا بر گفته انسیه خزعلی زمینه برای توسعه صادرات فرش دست‌بافت بانوان فراهم خواهد شد.
بنا بر گفته فعالان حوزه گردشگری و صنایع دستی در ۱۵ سال اخیر توجه بانوان به صنایع دستی بیشتر شده است و عمده متقاضیان برای گرفتن مجوزهای آموزشی صنایع دستی نیز بانوان هستند، که در واقع نشان دهنده تلاش آنها برای راه اندازی کسب و کارهای خانگی با بدست آوردن مهارت هایی در بخش صنایع دستی است، صنعتی که حاصل آن رونق در اقتصاد و سفره خانواده ها است.
۲۰ خرداد ماه بعنوان روز جهانی صنایع دستی نام نهاده شده و همزمان این روز در تقویم ۱۴۰۱ به عنوان روز ملی فرش دستباف ثبت شده است.