دیوار تاریخی حرم علی‌بن حمزه شیراز در آستانه تخریب کامل

  • 09 آبان 1402 - 7:46
دیوار تاریخی حرم علی‌بن حمزه شیراز در آستانه تخریب کامل

با اجرای طرح توسعه و ساخت صحن جدید حرم مطهر علی‌بن حمزه(ع)، دیوار بین صحن قدیم و تاریخی و صحن جدید به مرور زمان کاملاً کج شده و در آستانه فرو ریختن کامل است که این مسئله خطر جدی برای زائران و گردشگران این حرم مطهر محسوب می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایسنا، در ضلع جنوبی دروازه قرآن، نزدیکی محله دروازه اصفهان و در خیابان حافظ شهر شیراز، بقعه‌ای چشم‌نوازی می‌کند که متعلق به حضرت علی‌بن حمزه‌بن موسی‌الکاظم(ع) و از نوادگان امام موسی کاظم(ع) است که همراه با کاروان حضرت احمدبن موسی شاهچراغ(ع) برای رسیدن به امام رضا(ع) به این دیار هجرت کرد و در نهایت توسط عمال مأمون عباسی در شیراز به شهادت رسید.

شمیم خاص این مضجع شریف هر عابر و رهگذری را به سمت خود می‌کشاند و گنبد زیبای بقعه با کاشی کاری های نفیس و بسیار زیبا خودنمایی می ‌ند که یادگاری کم نظیر از دوره دیلمیان است و زیارتگاه در انتهای صحن قرار گرفته که با ورود به داخل زیارتگاه از اتاق‌ها و ایوان‌های کوچکی عبور کرده و به مضجع حرم مطهر می‌رسیم. ضریح کوچک و زیبایی بر فراز مقبره قرار گرفته و داخل زیارتگاه با آیینه‌کاری بسیار زیبایی آراسته شده است. درب‌ها و پنجره‌های این زیارتگاه مزین به هنر منبت کاری و گره‌چینی بوده و اوج هنر آن در درب ورودی منبت‌کاری قدیمی بقعه به چشم می‌خورد.

پس از ساخت این بقعه، مرمت و بازسازی حرم مطهر در دوره‌های صفویه و قاجاریه انجام شد.

سید حسین ذوالانوار، رئیس هیئت امنای حرم مطهر حضرت علی‌بن حمزه (ع) در سال ۱۳۹۵ به خبرنگاران از اجرای طرح توسعه حرم مطهر خبر داد که  توسعه این حرم از سمت شرق با اتصال مسجد و حسینیه حضرت امام رضا(ع) و دارالقرآن حضرت خدیجه(س) انجام می‌شود و با افزوده شدن این مسجد و حسینیه، فضایی با ظرفیت ۸۰۰ نفر در طبقه همکف و هزار و ۲۰۰ نفر در طبقه زیر زمین، به محدوده حرم مطهر افزوده خواهد شد.

با اجرای طرح توسعه و ساخت صحن جدید حرم مطهر علی‌بن حمزه(ع)، دیواری بین صحن قدیم و تاریخی و صحن جدید قرار گرفته که به مرور زمان این دیوار کاملاً کج شده و در آستانه فرو ریختن کامل است و این مسئله خطر جدی برای زائران و گردشگران این حرم مطهر محسوب می‌شود اما به دلیل تاریخی بودن آن، تخریب، مرمت و یا هرگونه تغییر در دیوار نیازمند نظر کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس است.

خبرنگار ایسنا با حضور میدانی در محل وجود دیوار جدا کننده بین دو صحن، علت عدم تعمیر این دیوار را از مدیر حرم مطهر علی بن حمزه(ع) جویا شد که علیرضا درخشان در این زمینه گفت: دیوار جداکننده  بین صحن قدیم و جدید حرم مطهر علی‌بن حمزه(ع) با وقوع زلزله در سال ۱۳۹۷ و سیل سال ۱۳۹۸ حرکت کرده و به سمت صحن قدیم به طرز خطرناکی متمایل شده است که هرلحظه ریزش این دیوار وجود دارد.

وی افزود: جهت تعیین تکلیف این دیوار تاریخی با اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس از سه سال پیش تاکنون مکاتباتی انجام شده که تاکنون به نتیجه‌ای نرسیدیم چراکه پس از حدود ۱۵ بار مکاتبه کارشناسان این اداره با بررسی‌های خود طرحی ارائه دادند که قابل اجرا نبود و فقط هزینه‌های گزاف معادل حدودی ۲ میلیارد تومان را به حرم مطهر تحمیل می‌کرد.

مدیر حرم مطهر علی بن حمزه(ع) در خصوص طرح اولیه میراث فرهنگی، گفت: ایجاد چند ستون و نگهداری دیوار، طرح پیشنهادی اولیه میراث فرهنگی بود درصورتی که دیوار نشست کرده و وقتی زیر آن خالی باشد نمی‌توان ایجاد ستون را انجام داد.

درخشان با بیان اینکه پس از اجرایی نبودن طرح اولیه طی صورت جلسه‌ای مقرر شد که میراث فرهنگی مشاوری را مأمور به مطالعه کند، گفت: بنابود ظرف مدت چند هفته پس از مطالعه مشاور، اداره میراث فرهنگی نتیجه را هرچه سریع‌تر به حرم مطهر برای تصمیم گیری اطلاع دهد که با گذشت دو هفته از این مهلت شاهد بی خیالی و عدم همکاری این ارگان هستیم.

وی ادامه داد: اگر مدیران میراث فرهنگی دغدغه‌ای برای حفظ این دیوار تاریخی و میراثی دارند باید از بودجه خود هزینه کنند چون تامین اعتبار مرمت از عهده حرم مطهر خارج است در صورتی که فرمانداری شیراز هزینه‌های مرمت را تقبل خواهد کرد.

مدیر حرم مطهر علی بن حمزه(ع)  با اشاره به روند رو به رشد تخریب دیوار، گفت: پیش‌بینی می‌کنیم امسال این دیوار با شروع بارندگی‌ها تخریب شود، از این رو باتوجه به اینکه این حرم مطهر بازدید کننده خارجی و غیرمسلمان به خصوص کشورهای اروپایی تقاضا داریم مسئولان نسبت به این دیوار هرچه سریع تر تصمیمات مناسب را اتخاذ کنند.

میراث فرهنگی: مرمت با ما نیست

معاونت میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس در این خصوص گفت: طرح مطالعاتی دیوار جداکننده صحن انجام شد و گمانه در زیر دیوار نصب شده است.

محمدتقی قلعه‌نویی با بیان اینکه طرح مرمت پس از تدوین حدود دو ماه گذشته به هیئت امنا حرم مطهر علی‌بن حمزه(ع) ارسال شده است، تاکید کرد: تنها وظیفه میراث فرهنگی مطالعه کار، تدوین طرح مرمت و نظارت بر اجرا بوده از این رو ما آماده همکاری هستیم تا ناظر را بر اجرای این طرح قرار دهیم و کار اجرایی مرمت با ما نیست.

از آنجا که حرم علی‌بن حمزه(ع) یکی از ۴ حرم اصلی شیراز است و روزانه و به خصوص در مناسبت‌های مختلف مذهبی میزبان خیل عظیمی از زائران و همچنین در طول سال میزبان تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است و افراد زیادی در کنگره‌های دیوار مذکور رفت و آمد می‌کنند، مرمت هرچه سریع‌تر این دیوار به منظور حفظ جان مردم امری ضروری و بدیهی است و باید این مسئله هرچه سریع‌تر انجام شود.

به گزارش ایسنا، حضرت علی‌بن حمزه(ع) در سال۱۹۰ هجری در مدینه متولد شد و در سن ۳۰ سالگی در ۲۳محرم الحرام سال۲۲۰هجری در شیراز به شهادت رسید که حرم مطهر ایشان اکنون محل حضور زائران و گردشگران خارجی از سراسر جهان است. یکی از ویژگی‌های حرم مطهر علی‌بن حمزه(ع) وجود قبور علما و بزرگان استان فارس از جمله بیت آیت‌الله محلاتی، آیت‌الله علوی، آیت‌الله سید محمود علوی، طاهری و آیت‌الله سید محمد ذوالانوار(امام) در این حرم مطهر است.

دیدگاه