دومین دوره از همایش ملی “از تبار قلم”، با حضور جمعی از نویسندگان و مسئولان فرهنگی استان فارس در شیراز برگزار و از بابک طیبی، تجلیل شد.
صبح سه‌شنبه ۲۱ تیر، دومین دوره از همایش ملی «از تبار قلم» با حضور مدیر کل کتابخانه های عمومی فارس، دبیر محفل ادبی قند پارسی و شماری از نویسندگان اهالی قلم و دوستداران کتاب در شیراز برگزار و از سه دهه تلاش بابک طیبی، نویسنده، تجلیل و قدردانی شد.
روح الله منوچهری، مدیرکل کتابخانه های عمومی فارس در این نشست عنوان کرد: نهاد کتابخانه های عمومی کشور در راستای گرامیداشت نویسندگان و شاعران کشور، برنامه های ویژه ای را برای گرامیداشت اهالی قلم همچون راویان بالندگی، چهل قلم و از تبار قلم برگزار کرده است. نهاد به حوزه نویسندگان که کارهایشان زینت بخش کتابخانه های عمومی است، توجه ویژه ای دارد.
وی ادامه داد: نویسندگان خوب ایرانی با تولید آثار فاخر، برای تقویت منابع کتابخانه ها و پاسخگویی به نیازهای کاربران اثرگذار هستند. اگر در گذشته، تعداد کتاب های ترجمه شده در کتابخانه های عمومی بیشتر بود، خوشبختانه امروز آثار تالیفی فاخر هم از نویسندگان کشور به ویژه در استان فارس و شهر شیراز منتشر شده است که در کتابخانه های عمومی موجود است.
منوچهری تاکید کرد: محافل ادبی که به همت نهاد در کتابخانه های عمومی کشور ایجاد شده برنامه های خوبی را برگزار کرده است. محفل ادبی قند پارسی از جمله محافل فعال پویا و فعال در کشور است که تاکنون برنامه های وزینی در حوزه ملی و بین المللی برگزار کرده است.
غلامرضا کافی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز و دبیرمحفل ادبی قند پارسی در این نشست عنوان کرد: بابک طیبی ابتدا در حوزه شعر فعال بود، اما با اولین کتاب خود «پایی از این دست تماشا» به جامعه نویسندگان فارس معرفی شد. «از پله صدای دف می آید»، «چشم های خردلی»، «زنده رود در تکریت» و…. از دیگر آثار اوست.
وی اضافه کرد: بابک طیبی حساسیت خاصی بر قلم خود دارد. قدر او شناخته نشده است؛ باید بیشتر و پیشتر از این به شخصیت و آثار او پرداخته شود.
احمد اکبرپور، نویسنده کودک و نوجوان استان فارس نیز در این نشست با اشاره به برگزاری برنامه از تبار قلم عنوان کرد: در کتابخانه های عمومی اتفاق های خوبی برای حرمت کلمه و قلم رقم می خورد. کتابخانه ها با عمل خود ثابت کرده اند که کتاب و نگارنده کتاب ها حرمت دارد.
وی با اشاره به آثار بابک طیبی افزود: طیبی در نوشته های خود، شکل و سیاق منحصر به فردی را پیش گرفته است. آثار او عمدتا در حوزه رمان خاطره است و او در این شیوه با چنان حساسیت و دقت عمل ورود کرده که آثار او از دیگر کتاب های این سبک متمایز است. این نویسنده برای هر اثر خود یک فرم انتخاب کرده است.
اکبرپور ادامه داد: وقتی برای نوشتن داستان به سراغ زندگینامه شهدا می رویم، در گام اول، تعلیق از داستان حذف می شود، زیرا زندگی شهدا ناشناخته نیست و اکثریت عمده داستان ها را می دانند. اما هنر طیبی این است که توانسته در روایت دفاع مقدس تعلیق بیافریند. بسیاری از نویسندگان ما به حوزه خاطره نویسی رو آورده اند، اما طیبی در این راه تکنیک هایی را آورده که کار سخت رمان خاطره از دفاع مقدس را خواندنی و دلپذیر کرده است.
اکبرپور با اشاره به اینکه نویسنده نباید در هیچ مرحله ای متوقف شود، گفت: اگر هنرمند فکر کند که در راه خود به کمال رسیده است، موجب شکست او خواهد بود. هنرمند و نویسنده همیشه باید به مثابه یک دانشجو، بیاموزد و خود را ارتقا دهد. بابک طیبی نویسنده ای است که همیشه خود را در مقام یک دانش آموز می بیند.
عبدالرضا قیصری، شاعر و طنزپرداز استان فارس در ادامه این نشست، با اشاره به بابک طیبی و آثار او گفت: وجه نویسندگی و شخصیت هنری طیبی را با معیار قلم می توان سنجید. از بابک طیبی تاکنون چندین کتاب در حوزه های مختلف داستان، شعر، نقد و مقدمه بر بعضی آثار معروف منتشر شده است.
معاون حوزه هنری انقلاب اسلامی فارس اضافه کرد: در همه آثار این نویسنده زیبایی، شیوایی، روانی و انتخاب هوشمندانه زاویه دید وجود دارد و این نشان می دهد که ما با نویسنده ای مواجه ایم که می تواند دنیای تازه ای در پیش چشم مخاطب باز کند.
وی با اشاره به سبک نویسندگی در حوزه دفاع مقدس گفت: حماسه دفاع مقدس از داشته های تاریخی ماست. در مواجهه با یک حادثه مستند، اگر بخواهیم در قالب تاریخ شفاهی آن را ثبت کنیم، چارچوب و قواعد آن کاملا مشخص است و نویسنده و مصاحبه گر تنها از منظر ویراستاری و امانت داری نقش دارد. اما اگر داستان نویس به سراغ حادثه تاریخی برود با این هدف که داستانی را براساس آن واقعه بنویسد، کار بسیار متفاوت است.
قیصری اضافه کرد: طیبی داستان نویس و در ذات کارش عناصر داستانی برجسته و مشخص است. ورود به مقوله مستندنگاری تاریخی با رویکرد ادبی چالش های خاص خود را دارد، زیرا در داستان هم استنادهای تاریخی باید حفظ شود و هم عناصر ادبی.
وی با طرح این سئوال که چرا طیبی به سراغ مستند می رود؟ گفت: انسان هایی که تعهد دارند هنر خود را در این راستا قرار می دهند و همچنین از نظر هنر نیز کار فاخرتر و ویژه تری ارائه می شود.
این طنزپرداز با بیان اینکه «از پله صدای دف می آید» از فاخرترین آثار بابک طیبی است، گفت: این کتاب با وجود اینکه درباره یک شهید است، اما طیبی به گونه ای این داستان را می نویسد که تعلیق آن، در اوج است و خواننده را با خود همراه می کند.
او گفت: نویسنده در این کتاب درکنار شخصیت شهید فقیهی به همه شخصیت ها و مصاحبه شونده ها به گونه ای می پردازد که شخصیت تمامی افراد کتاب در یاد می ماند. طیبی در این کتاب نه تنها به همه اسناد موجود نوشته شده استناد می کند بلکه به نفع داستان خود، اسنادی را خلق می‌کند و گاهی مخاطب خود را دست می اندازد. راوی ها در فصل ها به سرعت تغییر می کند. در این کتاب با روایتی مواجه ایم که قرار نیست هیچ گونه تیپ شخصیتی را نشان دهد.
به گفته قیصری، از آسیب های اساسی حوزه داستان نویسی با موضوع شهدا، نداشتن تعلیق و ارائه تصویری واقعی از شخصیت شهید و اطرافیان اوست؛ اما این آسیب ها در آثار بابک طیبی نیست و هیچ کس از نگاه واقع بینانه و جزئی نگرانه نویسنده دور نمانده است.
قیصری ادامه داد: در حوزه دفاع مقدس ضروری است که در گام اول وقایع ثبت تاریخی شود و سپس به کمک هنر وقایع را بازآفذینی دهیم تا کارهای هنری شکل گیرد. این موضوع در کشور ما تاکنون چندان رعایت نشده است هرچند در حفظ تاریخ و مستندسازی در حال انجام است.
مظلومیت ادبیات جنگ و انقلاب
بابک طیبی، نویسنده شیرازی نیز در این نشست عنوان کرد: من همیشه اعلام کرده ام، یکی از مظلوم ترین گونه های ادبی در کشور ما ادبیات انقلاب و جنگ است چون درست نوشته نشده است. من به لحاظ نوع زندگیم در دوران کودکی و نوجوانی با حوادث انقلاب و جنگ در کودکی و نوجوانی محشور بودم و برایم مهم بود که از بود و نبود این رویداد پرده برداری کنم.
طیبی اضافه کرد: گونه مستندنگاری تاریخی برای ما درست تعریف نشده. رقبای ما در این گونه خوب نبوده اند. کارهای با کیفیت کم و نهادهای موازی باعث شده به این سبک توجه لازم نشود.
به گفته وی گونه مستندنگاری داستانی در ایران غریبه است. در فیلم و سینما هم همین موضوع وجود دارد اما در ادبیات در این سبک هم به لحاظ هنری و هم موضوعی با سوءتفاهم مواجه ایم. زیرا تکلیفمان با واقعیت مشخص نیست. دفاع مقدس به قدری حوادث منحصر به فرد دارد که دیگر به تخیل نیازی نیست، باید آدم ها و حوادث جنگ را ببینیم و درباره آن بنویسیم اما شرط آن است که درست روایت کنیم.
خالق کتاب «از پله صدای دف می آید» گفت: من در نوشتن کتاب همه تلاشم این است که به دو راز جانبداری معمول و مرسوم بنویسیم و اجازه دادم خواننده خود برداشت کند. هنوز حرف ادبیات ایران باید ادبیات جنگ باشد.