سحر مرتضی نژاد
چگونگی انقراض نئاندرتال‌ها همچنان از بزرگ‌ترین رازهای دگرگشت انسان می‌باشد.
شواهد بیان می‌کنند که هومو نئاندرتا‌ل و هومو ساپینس در حدود ۶۰۰ هزار سال پیش و از یک جد مشترک مشتق شده‌اند و پس از آن در سطح گسترده‌ای و به صورت مجزا در اوراسیا و آفریقا دگرگشت یافتند.
نئاندرتال‌ها به مدت ۴۰۰ هزار سال در جنوب سیبری، آسیا و اروپا زندگی کردند و با آب و هوایی که بیش از امروزه سرد بود سازگار شدند. اجداد ما اما در آفریقا به دگرگشت خود ادامه دادند.
مطالعه‌ای جدید نشان می‌دهد که احتمالا هومو ساپینس مسئول انقراض نئاندرتال‌هاست، آن هم نه به وسیله‌ی خشونت بلکه آمیزش!
طبق یافته‌ها، آمیزش با اجداد ما که در حدود ۲۵۰ هزار سال پیش رخ داده، باعث کاهش آمیزش نئاندرتال‌ها با یکدیگر شد که درنهایت منجر به انقراض آن‌ها شد.
وجود توانایی زبان در این دو گونه، این ارتباط را قوی‌تر ساخته درحالی که مغز و سیستم آوایی آن‌ها متفاوت بود.
همچنین نشان داده شده است که در حدود ۶۰۰ ژن مرتبط با چهره و صدا در نئاندرتال‌ها متفاوت از ساپینس‌ها بیان می‌شوند.
تفاوت مهم دیگر، بخش پیشانی است که در نئاندرتال‌ها بسیار برجسته بود که می‌توانست در بحث برقراری ارتباط موثر بوده باشد. اگرچه ممکن است اجداد ما قادر به درک این پیام‌ها از جانب نئاندرتال‌ها نبوده باشند.
از طرف دیگر مشخص شده است که هومو ساپنیس نیز قادر بود تا با حرکت ابروی خود بسیاری از پیام‌ها را برساند که همین تقابلات درنهایت منجر به آمیزش بین دو گونه شد. اما چگونگی آن هنوز مشخص نیست.
عدم وجود DNA میتوکندریایی (وراثت مادری) نئاندرتالی در ژنوم ساپینس پیشنهاد می‌کند که فقط مردان نئاندرتالی و زنان ساپینس با یکدیگر آمیزش داشتند، و شواهدی نیز وجود دارد که بیان می‌کند مردان هیبرید کمتر از زنان هیبرید قدرت باروری داشتند.
درنهایت، مواردی چون کاهش آمیزش نئاندرتال‌ها با یکدیگر، سایز جمعیتی کوچک و هیبریدازیسیون خارج از جمعیت نئاندرتالی سبب کاهش جمعیت این گونه شد.