ویدا ملکی | کارشناس فرهنگی
قصه خلق عروسک‌ها در اقوام، طوایف و قوم‌های مختلف قصه‌ای حیرت‌انگیز و البته معنادار است؛ گرچه تنوع عروسک‌ها بنا به تنوع فرهنگ‌ها وسیع و گسترده است اما وجه مشترک همه آنها دعوت به صلح، آگاهی، اندیشیدن و آرامش است.
فرهنگ هر سرزمین حامل نشانه‌هایی است که حکایت‌گر چگونگی روش زندگی مردم آن سرزمین است. رنگ‌ها، طعم‌ها، چینش‌ها، جشن‌ها، سازها و آواها همه و همه نشانه‌هایی برگرفته و برخاسته از فراز و فرود و نیاز و خواسته مردم در طوایف و قبایل و قومیت‌های مختلف است.
در این بین عروسک‌ها حکایتی شیرین دارند. کمتر منطقه‌ای در ایران می‌توان پیدا کرد که حامل عروسکی دست‌ساز نباشد. قصه خلق عروسک‌ها در اقوام، طوایف و قوم‌های مختلف قصه‌ای حیرت‌انگیز و البته معنادار است که گاه در قامت عروسک‌های بازیچه، گاه در قامت عروسک‌های آیینی و گاه در قامت عروسک‌های نمایشی جان گرفته و به عینیت نشسته است.
گرچه تنوع عروسک‌ها بنا به تنوع فرهنگ‌ها وسیع و گسترده است اما وجه مشترک همه آنها دعوت به صلح، آگاهی، اندیشیدن و آرامش است.
از سویی عروسک‌ها به مثابه مؤثرترین ابزار برای تبادل، ترویج و توسعه فرهنگی محسوب می‌شوند؛ ابزاری که جای آن در سیاستگذاری کلان فرهنگی خالی است و خلاءاش را به خوبی می‌توان در بازار محصولات فرهنگی مشاهده کرد. بازاری که سهم تولید داخل در آن چنان ناچیز است که حتی با کیفیت‌ترین عروسک‌های داخلی چونان غریبه‌ای در میان انبوه محصولات خارجی گمند.
با نگاهی اجمالی به این حوزه می‌توان شاهد تلاش بی‌دریغ و عاشقانه طراحان و تولیدکنندگانی بود که با شرایط حداقلی ایجاد کننده حرکت‌هایی خودجوش و هدفمند بوده‌اند، حرکت‌هایی که برای نشان دادن توان و قابلیت طراح و تولیدکننده ایرانی موثر و روشنگر بوده و از این پس جا دارد تا مدیران فرهنگی مرتبط نقش خود را در اعتلای این جریان مشخص و ایفا کنند.
بدون شک توجه همه سویه و متمرکز بر عروسک‌ها به عنوان محصولی که ریشه‌های عمیق فرهنگی در ایران دارد می‌تواند علاوه بر تقویت هویت و توجه به میراث فرهنگی سبب ایجاد جریانی اقتصادی شده و فضایی نو را در این عرصه ایجاد کند. امید که چنین باشد.
