سولماز دهقانی
عضو شورای شهر شیراز
چندی پیش در مهمانیای بودیم و یکی از حضار خبری خواند با این مضمون که «مرد خشمگینی زن خود را در بلوار چمران به بیرون از ماشین پرتاب کرد و زن آسیبدیده به بیمارستان رجایی منتقل شد…». در همان حال یکی از آقایان باب شوخی و مسخرگی را باز کرد و با قهقهۀ مضحکی گفت: «خودش رُ راحت کرد!» و بعد بهاتفاق همه زدند زیر خنده! و تأسفبرانگیزتر اینکه یکی از خانمها گفت: «ببین چه بلایی سر بیچاره آورده بوده که مجبور شده این کار رُ بکنه!» دیگری گفت: «دیشب هم همسایۀ ما با خانمش دعواش شده بود و صدای جیغ زن تا بالا میومد. اول گفتیم بریم ببینیم چشونه، ولی بعد گفتیم مگه ما فضولیم؟! مسئلۀ خصوصیه. فردا آشتی میکنن شرمندگیش برای ما میمونه! گفتیم زنگ بزنیم پلیس، بعد گفتیم حالا پلیسم بیاد چه کار میتونه بکنه؟!»
اما بازگویی این خبر و گفتوگوهایی که پس از آن ردوبدل شد، درخور تأمل بود. خبر حاوی خشونت بود و عدهای با خنده و مسخرگی از کنار آن گذشتند. زنانی که در جمع حاضر بودند، با وجود اینکه جزئیاتی داده نشده بود، از جنس مخالف خود حمایت کردند و خشونت را امری شخصی و خصوصی پنداشتند. نکتۀ سوم بیاعتمادی به پلیس بود و انکار نقش آن در نزاعهای خانوادگی، زمانی که بر زنان خشونتی روا داشته میشود.
جرم و خشونت همیشه بخشی از حوزۀ عمومی تلقی میشده است و تبعات چنین برداشتی این است که حوادث و وقایعی که در حوزۀ خصوصی و خانواده اتفاق میافتد، کمتر جدی گرفته و بحث خشونتهای خانگی به حاشیۀ قانون رانده میشود. درصورتیکه در بحث خشونت نباید به فضای خصوصی و عمومی قائل شویم؛ چراکه فرد خشونتورز در فضای خصوصی، در فضای عمومی نیز میتواند خشونت بورزد. متأسفانه آمار مستندی در خصوص خشونت خانگی در دست نیست و معمولاً به دو دلیل آمار و اخبار متقنی پیرامون خشونت خانگی از سوی نهادهای مختلف منتشر نمیشود: یکی قصور این سازمانهاست و دوم تمایلنداشتن خشونتدیدگان به گزارشدادن خشونتها. نحوۀ عملکرد پلیس در مواجهه با خشونتهای خانگی بسیار مهم است. اگر زنان حس کنند که پلیس کمکی به آنها نمیکند، از گزارشکردن خشونتها پرهیز میکنند و درنتیجه خشونتهای کمتری گزارش خواهد شد.
هرچند کار فرهنگی بهترین راه برای پیشگیری از هر آسیبی است، با تصویب یا اصلاح قوانین و بازبینی در عملکرد پلیس و مجریان قانون میتوان از بسیاری خشونتها جلوگیری کرد و اعتماد ازدسترفتۀ زنان به سیستم قضایی و پلیس را بازگرداند و شرایطی را فراهم کرد که خشونتورزی برای عاملان آن هزینه داشته باشد. همچنین اورژانسهای اجتماعی میتوانند با همکاری پلیس برای هریک از خشونتورزان در خانوادهها پرونده تشکیل داده و در صورت بروز رفتارهای پرخطر، آنها را به سیستم قضایی معرفی نمایند. البته این کار مستلزم انجام پژوهش و بررسیهای حقوقی است.
منبع: مشیانه
*نظرات و آرای مطرحشده در مقالات و تحلیلها، بیانگر دیدگاههای نویسندگان است.