نتایج اولیه شمارش آرای همه‌پرسی استقلال در اقلیم کردستان عراق، از پیشتازی قابل توجه موافقان استقلال حکایت دارند.
به گزارش بی‌بی‌سی، مقام‌های اقلیم می‌گویند که حدود ۷۲ درصد واجدان شرایط در این همه‌پرسی شرکت کرده‌اند. گزارش‌ها از جشن و پایکوبی در شهرهای مختلف اقلیم حکایت دارد.
در این حال نیروهای امنیتی عراق به دستور حیدر عبادی، نخست‌وزیر این کشور در برخی خیابان های کرکوک مستقر شده‌اند و مقام‌های امنیتی کرد اعلام کرده‌اند که پس از پایان رأی‌گیری رفت‌وآمد خودروها تا اطلاع بعدی در این شهر ممنوع خواهد بود.
شهر نفت‌خیز کرکوک رسما جزو اقلیم کردستان نیست، اما کردها، این شهر را بخشی جدانشدنی از کردستان می‌دانند و همه‌پرسی را در این شهر هم برگزار کردند.
آقای عبادی به نیروهای امنیتی تحت فرمان دولت مرکزی دستور داده که برای اقدام نظامی برای “حفاظت از شهروندان” در مناطق مورد مناقشه از جمله کرکوک آماده باشند.
شبه نظامیان عمدتا شیعه حشدالشعبی هم که هم‌پیمان دولت مرکزی عراق هستند، با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده‌اند که حاضرند برای “حفاظت از شهروندان” در کرکوک و سایر مناطق مورد مناقشه با پیشمرگه‌های کرد وارد نبرد شوند.
نجم الدین کریم، فرماندار کرکوک این اقدام دولت مرکزی عراق را محکوم کرده و خواستار خویشتنداری شده است.
خبرگزاری روداو، نزدیک به حکومت اقلیم گزارش داده که مردم در کرکوک برای جشن به خیابان ها آمده اند. فرماندار کرکوک از مردم خواسته از تیراندازی هوایی برای شادمانی خودداری کنند تا تنش ایجاد نشود.
همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان با وجود مخالفت شدید دولت عراق و کشورهای همسایه به ویژه ترکیه و ایران برگزار شد. آمریکا، اتحادیه اروپا و شورای امنیت سازمان ملل متحد هم خواهان توقف این همه‌پرسی شده بودند.
در روزهای اخیر فشار سیاسی و بین‌المللی زیادی بر حکومت اقلیم کردستان و رئیس آن، مسعود بارزانی اعمال شد تا جلوی برگزاری همه‌پرسی گرفته شود.
روز دوشنبه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، در استانبول این رای گیری را “غیرقابل قبول” خواند و تهدید کرد که خط لوله صادرات نفت کردستان عراق را خواهد بست.
به گزارش خبرگزاری رویترز او گفت: “شیر (نفت) دست ماست. لحظه ای که شیر را ببندیم کار تمام است.”
او همچنین گفت که کشورش می تواند تنها گذرگاه مرزی با کردستان عراق را به طور کامل ببندد. به گفته او در حال حاضر فقط گذر از ترکیه به کردستان در این گذرگاه آزاد است.
مقام های عراق و ترکیه اواخر روز دوشنبه اعلام کردند که یک تمرین مشترک نظامی در ناحیه ای در مرز منطقه کردستان عراق برگزار خواهند کرد.
آقای بارزانی دیروز یکشنبه ۲۴ سپتامبر (۲ مهر) در یک نشست خبری گفت که تنها از طریق استقلال است که کردها می توانند امنیت آینده خود را تضمین کنند.
با این حال مقامات اقلیم گفته‌اند که اگر استقلال از عراق در این همه‌پرسی رأی بیاورد، قرار نیست بلافاصله اجرا شود.
آقای بارزانی در کنفرانس خبری دیروز خود مشارکت اقلیم کردستان با دولت مرکزی عراق را تجربه‌ای شکست خورده خواند و گفت که اقلیم کردستان نمی‌خواهد این تجربه تکرار شود. آقای بارزانی بغداد را متهم کرد که کردها را از حقوقشان محروم و آنها را تحقیر می‌کند.
آقای بارزانی همچنین نگرانی کشورهای همسایه، ترکیه و ایران را در این مورد که همه‌پرسی باعث بی ثباتی منطقه می‌شود، رد کرد. او گفت: “ما خواستار برقراری روابط خوب با ترکیه و ایران هستیم… ما به جامعه بین‌المللی ثابت می‌کنیم که تهدیدی برای ثبات منطقه نخواهیم بود.”
روز گذشته همچنین گزارش شد که حسن روحانی و رجب طیب اردوغان روسای جمهور ایران و ترکیه در تماسی تلفنی با همه پرسی استقلال کردستان عراق مخالفت کردند. هر دو کشور با کردستان عراق مرز مشترک دارند و با شورشیان کرد می جنگند.
آقای روحانی امروز هم تلفنی با نخست وزیر عراق گفت و گو و بر حمایت ایران از یکپارچگی عراق تأکید کرد.
به گزارش ایرنا آقای روحانی در این مکالمه گفت: “از نظر ما قانون اساسی عراق باید مورد احترام همه باشد و تخلف از آن به معنای انجام اقدامات غیرقانونی است… در این مسئله مهم عراق، ما کنار همسایه خود و دولت عراق خواهیم بود.”
ایران و ترکیه در روزهای اخیر در نزدیکی مرزهایشان با اقلیم کردستان مانور نظامی برگزار کردند.