قطر که زمانی یکی از فقیرترین کشورهای منطقه بود، امروز یکی از ثروتمندترین کشورهای خاورمیانه است.
به گزارش بی بی سی، این کشور، تلاش کرده از درآمدهای هنگفت فروش گاز خود، برای نفوذ سیاسی و فرهنگی بر منطقه و جهان استفاده کند. قطر در مذاکرات صلح افغانستان درگیر است و در یک رقابت بحثبرانگیز میزبانی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ را به دست آورد.
اما همه دخالتهای منطقهای این کشور، مورد پسند رهبران کشورهای عرب منطقه نیست، از جمله حمایت قطر از گروه حماس در نوار غزه و همچنین گروههای مختلف اسلامگرا در مصر و سوریه.
درآمد بالای گاز و جمعیت کم در این کشور یک ساختار رفاهی بی کم و کاست برای شهروندان قطری ایجاد کرده است. درآمد سرانه این کشور حدود ۱۳۰ هزار دلار است، که این کشور را در رتبه اول جهان قرار میدهد. برای مقایسه، درآمد سرانه نروژ ۶۹ هزار دلار و در پاکستان تنها پنج هزار دلار است.
یکی از مسائل خبرساز درباره وضعیت زندگی و رفاه در قطر، وضعیت زندگی کارگان مهاجر است. سازمانهای مدافع حقوق بشر بارها از کارفرماها و دولت قطر به دلیل رفتار “غیر انسانی” با کارگران مهاجر، انتقاد کردهاند.
گاز و نفت
قطر صاحب سومین منابع بزرگ گاز جهان، بعد از روسیه و ایران است. اما این کشور بزگترین صادر کننده گاز طبیعی مایع (ال ان جی) در جهان است. در کنار آن نفت و مواد پتروشیمی هم صادر میکند. در زمینه تولید گاز، قطر در جهان چهارم است (بعد از آمریکا، روسیه و ایران) اما به دلیل جمعیت کم و مصرف محدود، بیشتر تولیداتش را صادر میکند. درآمد خالص قطر از صادرات نفت و گاز در سال ۲۰۱۴ میلادی حدود ۳۸ میلیادر دلار برآورد شده است.
این کشور از نظر صادرات نفت، مهره قدرتمندی نیست، کل حجم صادرات نفتش به روزی نیم میلیون بشکه میرسد. مشتریهای نفت و مواد پتروشیمی قطر هم، عمدتا کشورهای آسیایی هستند. ژاپن یکی از مشتریهای عمده محصولات نفت و گاز قطر است.
میدان گازی پارس جنوبی که بزرگترین مخزن گاز طبیعی جهان است، بین ایران و قطر مشترک است. قطر بخشی از این میدان که در مرزهای شمالی خود است را میدان شمالی مینامد.
رهبر
امیر: شیخ تمیم بن حمد آل ثانی
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی، در سال ۲۰۱۳ میلادی جانشین پدرش شد. او پیش از به دست گرفتن قدرت، جانشین فرمانده ارتش بود و همین طور رئیس کمیته المپیک. او به سرمایهگذاری در ورزش توجه داشت و در زمان مدیریت او بود که قطر در رقابتی جنجالی میزبان جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ شد.
شیخ تمیم بن حمد آل ثانی مانند پدرش تحصیل کرده بریتانیا است. او در مدرسه شربورن در دورسِت درس خوانده و از آکادمی نظامی ارتش بریتانیا، سندهرست، فارغ التحصیل شده است.
رسانه
شبکه پرنفوذ الجزیره عربی، و همچنین شبکه خبری جهانی انگلیسی زبان الجزیره که متعلق به دولت قطر است، در صحنه رسانههای جهانی به این کشور جایگاه ویژه ای داده است.
الجزیره، درباره مسائل حساس و جنجالی در منطقه خاورمیانه، آزادانه سخن میگوید، اما وارد انتقاد از دولت قطر و کشورهای عرب خلیج فارس نمیشود. با این حال این رسانه بعضی از دولتهای منطقه را عصبانی کرده است و در نتیجه فعالیتهایش در آن کشورها محدود شده است.
روزنامه اصلی قطر، با خاندان خلیفه مرتبط است و در آن نشانی از انتقاد از مسائل داخلی یا روابط خارجی نیست. دولت همچنین اینترنت را فیلتر میکند، هدفهای فیلتر پورنوگرافی، محتوایی که حکومت آن را توهین به اسلام میداند و همچنین سرویسهای دور زدن فیلتر و مخفی کردن هویت کاربران است.
گاهشمار
بعضی از رخدادهای کلیدی تاریخ قطر:
- ۱۷۰۰ میلادی، ۱۰۸۰ شمسی: مهاجران در حدود مرزهای فعلی قطر، شهرکهایی ساختند و به صید مروارید، ماهی و تجارت مشغول شدند
- ۱۹۱۶ میلادی، ۱۲۹۵ شمسی: امضای قراردادی میان بریتانیا و قطر که بر اساس آن بریتانیا کنترل سیاست خارجی قطر را در دست میگرفت و در عوض امنیت این کشور را تضمین میکرد
- ۱۹۳۹ میلادی، ۱۳۱۸ شمسی: اولین منابع نفت کشف شد اما جنگ جهانی دوم استخراج را به تاخیر انداخت. نفت به عنوان منبع درآمد اصلی، جای صید ماهی و مروارید را گرفت.
- ۲۰۰۵ میلادی، ۱۳۸۴ شمسی: اولین قانون اساسی مکتوب کشور ابلاغ شد. در این قانون اصلاحاتی در مسائل داخلی کشور در نظر گرفته شده بود.