سال‌ها گذشت و مدیران کل و عامل در ادارات و سازمان های اجرایی استان فارس تودیع و معارفه شدند تا سرانجام منشأ بوی بد مناطق شرق شیراز پیدا شد و انگشت اتهام به سوی رودخانه چنار راهدار نشانه رفت؛ چندین بار از سوی این مسئولان، ضرب‌الاجل تعیین شد اما بوی بد در این منطقه هنوز وجود دارد.
بررسی های میدانی نشانگر آن است که فاضلاب و پساب شرکت ها و موسسات فعال در حاشیه رودخانه چنار راهدار به این رودخانه و مسیل خشک سرازیر می شوند و علاوه بر آنکه این پساب آبشخور حیوانات و جانوران موذی و ولگرد است ، بسیاری از مزارع کشاورزی و سبزی کار را سیراب می کند و در نهایت بوی مشمئز کننده آن مشام رهگذران و مسافران و ساکنان روستاهای اطراف را می آزارد.
پرسش های پیش رو در این عرصه آن است که چرا هیچگاه نام این شرکت ها و موسسات اعلام نمی شود ، آیا شرکت های هواپیمایی توانسته اند با رانت جلوی این کار را بگیرند ، دیگر ارگان ها در آلودگی این رودخانه خشک چقدر نقش دارند؟ آیا فاضلاب مناطق مسکونی و نظامی به این رودخانه سرازیر می شود؟
دادستان عمومی و انقلاب وقت شیراز سال ۹۸ به همراه مدیر کل حفاظت محیط زیست استان فارس از محل رودخانه چنار راهدار شیراز بازدید کرد. حیدر آسیابی دادستان وقت عمومی و انقلاب مرکز استان فارس با تعیین ضرب‌الاجل برای رفع آلودگی این رودخانه بیان داشت: چنار راهدار در حال حاضر به رودخانه فاضلاب تبدیل شده و همه کسانی که در این زمینه کوتاهی کرده اند باید پاسخگو باشند.
خبرنگاران ایرنا بارها موضوع آلودگی رودخانه چنارراهدار شیراز و سراریز شدن فاضلاب به این رودخانه را رسانه‌ای کرده‌اند ، بوی مشمئز کننده جاری شدن فاضلاب در این بخش از رودخانه که تا منتهی الیه شرق و جنوب شرق شیراز و تا پایین دست رودخانه خشک و اطراف فرودگاه شیراز و بخشی از روستاهای منطقه را فرا می‌گیرد موضوعی است که رهگذران مبادی جنوب و شرق شیراز ، شهروندان ساکن در منطقه ، مسافران فرودگاه شیراز ؛ روستاییان و همه افرادی که در این منطقه آمد و شد دارند را می آزارد ، این موضوع بارها رسانه‌ای شده و هر بار رفع این معضل به راه اندازی تصفیه خانه شماره ۲ فاضلاب شیراز موکول شده است.
این بوی آزاردهنده که در حاشیه روستای سلطان آباد و شرق شیراز به ویژه در فصل تابستان به مشام می رسد از ابتدای رودخانه چنارراهدار شروع می‌شود و ناشی از فاضلاب روباز شیراز است؛ از این رو، انتظار می‌رود نهادهای مسئول در حوزه آبفا باید بکوشند تا این مشکل برطرف شود.
افرادی که به عنوان گردشگر به شیراز سفر می کنند از این بوی بد آزرده می شوند و در حال حاضر وجود این معضل در شان گردشگران و شهر گردشگری شیراز نیست و همه دستگاه های مسئول موظفند ساماندهی این موضوع را دنبال کنند.
مسافرانی که از شهرهای لارستان، فیروزآباد، فسا، جهرم، نی ریز و استهبان در استان فارس و همچنین مسافران استان های هرمزگان، کرمان و سایراستان های جنوبی و شرقی که ازورودی شرق شیرازبه این کلانشهرفرهنگی وارد می شوند، حد فاصل پلیس راه فسا تا انتهای میدان گلسرخ باید نفس خود را حبس تا بوی مشمئز کننده فاضلاب رودخانه سلطان آباد را رد کنند.
این بوی نامطلوب نه تنها مسافران را می آزارد بلکه همه ساکنان روستای سلطان آباد، کارکنان و مسافران فرودگاه شیراز، کارکنان و پرسنل پاسگاه پلیس راه، کارکنان و مراجعان منطقه ویژه تجاری شیراز، کارکنان نیروگاه سیکل ترکیبی شیراز، ساکنان شهرک سید علاالدین حسین (ع)، بنگاه داران و بارفروشان میدان میوه و تره بار شیراز، اهالی روستای وزیرآباد، حاشیه نشینان، مغازه داران، انبارداران، نمایندگی های خودرو و همه اهالی اطراف بزرگراه شیراز – فسا را آزرده کرده است.
بوی تعفن و مشمئز کننده فاضلاب در این منطقه به حدی است که سر و صدای آن به کارگروه تخصصی سلامت استان فارس هم رسیده است و مسئولان بارها در این زمینه بر لزوم ساماندهی فاضلاب روباز این منطقه و کنترل آلودگی هایی که به رودخانه خشک شیراز و در نهایت به رودخانه سلطان آباد می ریزد، تاکید کرده اند.
دفع غیر بهداشتی فضولات انسانی و پساب‌ها در رودخانه‌ها طبق قانون جرم و تهدید علیه بهداشت عمومی است. استفاده از پساب‌های فاضلاب در بخش کشاورزی و دامداری مصداق جرم و ریختن مواد مسموم کننده در رودخانه‌ها نیز جرم است.بر اساس بررسی‌های انجام شده، در حال حاضر از پنج مسیر فاضلاب وارد رودخانه چنار راهدار شیراز می‌شود که طبق قانون تشخیص این تهدید برعهده بهداشت محیط و محیط زیست است.
به نظر می رسد شرکت آب و فاضلاب و شهرداری شیراز به وظایف خود در مورد جمع آوری فاضلاب عمل نکرده اند و مقصر هستند. شهرک صنعتی، فرودگاه و تاسیسات همجوار آن در شیراز هم با ریختن پساب‌های صنعتی و انسانی به رودخانه چنار راهدار وضعیت را بدتر کرده اند و در صورت عدم حل مشکلاتشان تحت پیگرد قرار خواهند گرفت.
با توجه به مستندات، شرکت آب منطقه‌ای فارس تاکنون به وظیفه قانونی خود عمل نکرده و بستر رودخانه چنار راهدار را لایروبی نکرده است. در این میان، اداره کل حفاظت محیط زیست فارس متولی اصلی پیگیری حل مشکل تخلیه فاضلاب به رودخانه چنارراهدار شیراز است که باید با نظارت بر رخد دادها واعلام جرم، خواستار پیگیری دستگاه قضا شود.
انتظار می رود در این زمینه دستگاه قضا قاطع با این موارد برخورد و تشکیل پرونده قضایی دهد.
حمید ظهرابی مدیر کل حفاظت محیط زیست فارس نیز اخیرا به اتفاق معاون پایش و کارشناسان این اداره کل از مجموعه فرودگاه شیراز بازدید کرده است. ظهرابی پس از بازدید از نقاطی که فاضلاب خام بهداشتی وارد محوطه فرودگاه می شود و بررسی اقدامات انجام شده ، در جلسه ای که با حضور مسئولین امر برای بررسی بیشتر همین موضوع برگزار شد ضمن تشکر از اقدامات اخیر انجام شده ، با تاکید بر اینکه دفع نامناسب فاضلاب علاوه بر مخاطرات بهداشتی و زیست محیطی باعث پراکنش بوی نامطبوع در فرودگاه شده بود که این زیبنده شهر شیراز نیست ، بر ضرورت تعیین تکلیف نهایی پروژه های باقیمانده تاکید کرد.
ظهرابی اظهار داشت: مراکز مجاور این فرودگاه و سایر کاربریها و شرکت های مستقر در مجموعه فرودگاه حداکثر ظرف مدت ۲ ماه می بایست نسبت به تکمیل و مرمت شبکه های داخلی جمع‌آوری فاضلاب بهداشتی خود و مدیریت اصولی آن اقدام نمایند.
اداره کل حفاظت محیط زیست فارس با تشکیل جلسات متعدد و پیگیری های مستمر بعمل آمده در سال گذشته قدم های مثبتی به منظور الزام مدیریت صحیح فاضلاب در مجموعه فرودگاه شهید دستغیب، برداشته است.
گفته می شود چندین شرکت هواپیمایی مستقر در مجموعه فرودگاه و مراکز اطراف آن در سالیان گذشته بدلیل عدم دفع و مدیریت اصولی فاضلاب، موجب آلودگی زیست محیطی رودخانه چنار راهدار و همچنین باعث انتشار بوی نامطبوع در محدوده فرودگاه می‌شود.