مصیب امیری، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس میگوید که اقامت «گردشگران خارجی» در این استان طی پنج ماه نخست سال جاری ۲۷ درصد رشد داشته اما مدیرکل دفتر برنامهریزی و حمایت از توسعه گردشگری ایران گفته تعداد کل گردشگران خارجی که در سه ماه نخست سال جاری وارد ایران شدهاند ۶.۹ درصد کاهش داشته.
مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس همچنین در خصوص اینکه توریستها عمدتا از کدام کشورها هستند سخنی نگفته است.
عبدالرضا مهاجرینژاد، مدیرکل دفتر برنامهریزی و حمایت از توسعه گردشگری ایران روز اول شهریور از کاهش ۶.۹ درصدی تعداد کل گردشگران خارجی به ایران در سه ماهه نخست سال ۹۶ و افزایش ۵۶ درصدی سفر گردشگران اروپایی و آمریکایی به کشور از سال ۹۵ تاکنون خبر داد.
گردشگران خارجی یا اروپایی؟
او با اشاره به رشد منفی ۶.۹ درصدی سفر گردشگران خارجی به ایران در بهار سال ۹۶ ٬ علت آن را کاهش سفر شهروندان کشورهای «حوزه خلیجفارس و عراق» به ایران دانست.
این در حالی است که مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس از افزایش ۲۷ درصدی اقامت «گردشگران خارجی» در این استان خبر داده اما روشن نیست منظور او گردشگران اروپایی و آمریکاییست یا کل آمار گردشگران خارجی.
عبدالرضا مهاجرینژاد گفته که در سه ماه اول سال جاری٬ «یک میلیون و ۱۴۸ هزار و ۵۰ نفر به ایران سفر کردند. در حالیکه آمار گردشگران سال پیش در زمان مشابه، یک میلیون و ۱۸۷ هزار و ۲۳۳ نفر بود».
کاهش آمار گردشگران خارجی پس از حمله به سفارت عربستان
مهاجرینژاد روند نزولی ورود گردشگران خارجی به ایران از سال ۹۵ تاکنون را با «روابط سیاسی کشورهای حوزه خلیج فارس با ایران پس از جریان سفارت عربستان، ناامنی در کشورهای پیرامونی و وضعیت نامناسب اقتصادی در عراق و سوریه» مرتبط دانست.
به گفته مدیرکل دفتر برنامهریزی و حمایت از توسعه گردشگری ایران٬ سال گذشته نیز در مجموع «چهار میلیون و ۹۱۱ هزار و ۹۲۰ نفر به ایران سفر کردند که در مقایسه با سال ۹۴، ۵.۲ درصد کاهش آمار داشته که ناشی از رشد منفی ۹.۹ درصدی سفر از کشورهای حوزه خلیج فارس و عراق بوده است».
مهاجرینژاد همچنین گفت: «اگرچه میل به سفر به ایران در کشورهای حوزه خلیج فارس و عراق بنا به شرایط اقتصادی و سیاسی کمتر شده، اما سفر گردشگران اروپایی و آمریکایی به ایران از سال ۹۵ (تا تیرماه) با ۵۶.۶ درصد رشد همراه بوده است».
افزایش گردشگران اروپایی پس از برجام
مدیرکل دفتر برنامهریزی و حمایت از توسعه گردشگری ایران افزود بر اساس آماری که پلیس مهاجرت اعلام کرده٬ پس از برجام و از مردادماه سال ۹۴ تا پایان سال ۹۵ از کشورهای غربی و بیشتر اروپایی «۴۷۸ هزار و ۸۲۶ نفر به ایران سفر کردند».
به گفته او ٬ پیش از امضای برجام در فاصله دیماه ۹۲ تا تیرماه ۹۴، تنها «۳۵ هزار و ۸۵۲ اروپایی» به ایران سفر کرده بودند.
این مقام سازمان گردشگری٬ رشد منفی در آمار گردشگری ورودی به کشور را از آنجا که تنها به بازارهای عربی محدود شده است، چندان مهم ندانست و اضافه کرد: «هر گردشگر اروپایی و آمریکایی دست کم ۱۵۵۶ دلار خرج میکند، برای همین جذب گردشگر از این کشورها برای ما مهمتر است».
کاهش ورود گردشگران عرب به ایران و جدل در انتخابات
موضوع کاهش ورود گردشگران عرب به ایران پس از حمله به ساختمانهای سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد و از دست رفتن درآمدی که سفر آنها به ایران داشت٬ به اندازهای مهم شد که در جریان مناظرههای دوازدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری نیز طرح شد.
اسحاق جهانگیری٬ معاون اول حسن روحانی و یکی از نامزدهای انتخابات٬ در دور اول مناظرهها این پرسش را مطرح کرد که «چه کسانی به سفارت عربستان حمله کردند؟ چه کسانی باعث شدند ۷۰۰ هزار شیعهای که به مشهد میآمدند و درآمدزایی داشتند و زندگی مشهدیها میچرخید، این را چه کسانی به هم زدند؟»
وبسایت «انتخاب» نزدیک به حسن روحانی نیز نوشته بود که حمله به سفارت عربستان در تهران و کنسولگری آن در مشهد٬ «موجب ریزش دو سوم گردشگران عرب کلانشهر مشهد شده است».
وبسایت «اقتصادایرانی» نیز از کاهش ۴۰ تا ۵۰ درصدی گردشگری مذهبی ایران و از بین رفتن «بیش از ۱۰ هزار شغل» بعد از حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان در ایران خبر داده بود.
این وبسایت به نقل از مرتضی رحمانی موحد٬ معاون گردشگری وقت ایران، نیز نوشته بود: «سال ۹۳ و ۹۴ در ارتباط با اتفاقی که در سفارت عربستان رخ داد، ۴۵ تا ۵۰ درصد از ظرفیت گردشگران حوزه خلیج فارس و ۹۰ درصد از بازار عربستان را از دست دادیم».
روزنامه ایران هم در گزارشی نوشته بود که شیعیان کویت، بحرین و امارات قبل از قطع رابطه ایران و عربستان٬ «بیشترین ارز را از طریق گردشگری زیارت وارد کشور میکردند».
این روزنامه به نقل از کارشناسان نوشته بود، در حالی که مناطق مختلف کشور این روزها با استقبال «شدید» گردشگران خارجی روبه رو است٬ «اما مشهد همچنان از حمله به سفارت عربستان زخمی است».
افزایس توریستهای جوان
مشاهدات عینی نشان میدهد که در سالهای اخیر بر خلاف گذشته، شمار توریستهای غربی جوان و حتی خردسال افزایش یافته است.
مصیب امیری نیز خرداد امسال گفته بود سن گردشگران خارجی که وارد فارس میشوند، «پایین آمده است.»