در حالی که ابراهیم شقاقی، مدیرکل امور حقوقی سازمان میراث فرهنگی ایران می‌گوید این اداره در حال پیگیری وضعیت الواح هخامنشی باقی‌مانده در دانشگاه شیکاگو و بازگرداندن آنها به ایران است، در طول سه ماه گذشته از سوی وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی در این زمینه خبری منتشر نشده است.
دیوان عالی آمریکا، بالاترین مرجع قضایی این کشور درخواست گروهی از شهروندان آمریکایی را که در سال ۱۹۹۷ در جریان یک بمبگذاری در اسرائیل مجروح شده بودند، برای مصادره کتیبه‌های هخامنشی متعلق به ایران و فروش آنها به عنوان غرامت، رد کرده است.
بعد از کشمکش‌های فراوان و جلسات دادگاهی که برای بررسی وضعیت الواح هخامنشی باقی‌مانده در دانشگاه شیکاگو آمریکا برگزار شد، بالاخره دیوان عالی آمریکا ۲۱ فوریه – دوم اسفند ۹۶ – در جلسه‌ی استیناف پرونده‌ی الواح هخامنشی با رأی هشت به صفر قضات دیوان عالی به نفع ایران، حکم مصادره و فروش الواح هخامنشی را لغو کرد. این رأی که در ۱۹ صفحه در سایت دیوان عالی ایالت متحده‌ی آمریکا منتشر شده است، بر سه شاخصه‌ی «وحدت رویه»، «بدیع بودن» و «استفاده از لایحه‌ی دوست دادگاه» تاکید دارد.
اکنون و بعد از گذشت حدود سه ماه از آخرین اعلام دادگاه عالی آمریکا در مورد وضعیت پرونده الواح هخامنشی در دادگاه و رخ دادن اتفاقاتی مانند نقض برجام از سوی آمریکا، رایزنی‌هایی در مورد ابهام در وضعیت الواح هخامنشی باقی‌مانده در دانشگاه شیکاگو مطرح شده‌اند، اما هنوز هیچ خبری از سوی مسئولان میراث فرهنگی درباره‌ی پیگیری برای بازگرداندن این الواح به ایران مطرح نشده است.
مدیرکل امور حقوقی و املاک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به خبرگزاری ایسنا گفته: دیوان عالی آمریکا، حکمِ الواح هخامنشی را صادر کرده است. در تماسی که با دانشگاه شیکاگو داشته‌ایم آنها نیز مشکلی برای بازگشت آثار به ایران ندارند.
او می‌گوید: اما یک بحث است که آیا برای حمل آثار به ایران نیز باید مجوزی از خزانه‌داری آمریکا گرفته شود، یا خیر؟ این نوع مسائل در حال پیگیری هستند.
شاکیانی که به دنبال توقیف این الواح بودند بازماندگان حادثه یک رشته بمبگذاری در سپتامبر ۱۹۹۷ در یک مرکز خرید در بیت‌المقدس هستند که حماس مسئولیت آن را به عهده گرفته بود. در جریان این حادثه پنج نفر کشته و دویست نفر زخمی شدند.
در سال ۲۰۰۳ میلادی، دادگاهی در آمریکا براساس شکایت قربانیان آمریکایی این حادثه، دولت ایران را به پرداخت بیش از پنج میلیون دلار غرامت محکوم کرده بود.
شکات پرونده به دلیل آنچه آموزش و حمایت مالی و نظامی ایران از حماس خوانده‌اند، این کشور را در این حملات مقصر می‌دانند و خواهان دریافت غرامت از محل توقیف دارایی‌های ایران در آمریکا هستند.
دادگاه اولیه استدلال شاکیان را پذیرفته بود و از آنها خواسته بود منابعی را که می شناسند تا غرامت از محل آن پرداخت شود، به دادگاه معرفی کنند.
شاکیان در این مرحله آثار باستانی ایران را که به طور امانت در اختیار موزه تاریخ طبیعی شیکاگو و موسسه مطالعات شرقی شیکاگو قرار دارد به دادگاه معرفی کرده بودند.
این اشیاء در جریان کاوش های باستانشناسی در دهه ۱۹۳۰ در ایران کشف شده و به طور امانت در اختیار دانشگاه شیکاگو قرار داشته است.
ایران در گذشته بارها خواستار بازگرداندن این آثار شده بود. دانشگاه شیکاگو طی سالیان گذشته به مرور بیش از ۳۰ هزار شیء باستانی را به ایران بازگردانده است.
مت استالپر، که نگهداری از این اشیاء را در شیکاگو را برعهده دارد به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت زمانی که ثبت بقیه این اشیا به انجام برسد تمام آنها به ایران بازگردانده خواهد شد.