همسایگان قطر شرایط خود را برای از سرگیری روابط سیاسی و پایان دادن به تحریم اقتصادی این امیرنشین اعلام کردهاند.
به گزارش بیبیسی، نماینده کویت که میانجیگری برای حل اختلاف بین چند کشور عربی منطقه و قطر را برعهده گرفته، شرایط این کشورها برای از سرگیری روابط و پایان دادن به تحریم اقتصادی قطر را به اطلاع مقامات این امیرنشین رسانده است. براساس این گزارش، شرایط مطرح شده توسط این کشورها شامل ۱۳ مورد است.
بیش از دو هفته پیش، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر با متهم کردن دولت قطر به “حمایت از ترویسم” روابط سیاسی خود را با آن کشور قطع کردند. این کشورها همچنین قطر را هدف تحریم اقتصادی قرار دادند.
گفته شده است که از جمله شرایط سیزده گانه تحریمکنندگان برای از سرگیری روابط با قطر، کاهش ارتباط آن کشور با ایران، تعطیل کردن شبکه تلویزیونی الجزیره و بستن یک پایگاه نظامی ترکیه در قطر است.
این کشورها همچنین خواستار آن شده اند که دولت قطر “روابط خود با سازمان های تروریستی” را کاملاقطع کند. براساس گزارش منابع خبری، در پیام کشورهای عرب مشخصا از گروههای اخوان المسلمین، دولت اسلامی (داعش)، شبکه القاعده، حزبالله لبنان، جبهه فتح الشام که پیش از این شاخه القاعده در سوریه دانسته میشد، به عنوان سازمانهای تروریستی مورد نظر نام برده شده است. از دولت قطر خواسته شده تا “تمامی تروریستهای” حاضر در آن امیر نشین را هم تحویل مقامات کشورهای عربی بدهد.
در گذشته، برخی منابع در غرب گفته بودند که شماری از گروههای تندرو نیازهای مالی خود را از طریق سازمانهای خیریه مستقر در قطر تامین میکنند؛ هر چند نقش دولت قطر در این زمینه مشخص نشده بود.
در گزارش مربوط به ابلاغ شرایط کشورهای عربی به قطر آمده است که به دولت این امیرنشین ده روز فرصت داده شده تا این شرایط را برآورده کند؛ در غیر اینصورت شرایط کنونی دیگر اعتبار نخواهد داشت.
چهار کشور عرب به عنوان دلیل قطع رابطه با قطر، آن کشور را به تامین مالی تروریسم، ایجاد بیثباتی در منطقه و روابط نزدیک با حکومت جمهوری اسلامی و حمایت از سیاست آن کشور در “بیثبات سازی منطقه” متهم کرده بودند.
در پی اعلام تصمیم این کشورها به قطع رابطه با قطر، رئیس جمهوری آمریکا نیز قطر را به ارتباط با تروریسم متهم کرد، هر چند وزارت خارجه آمریکا موضع معتدل تری نسبت به این کشور اتخاذ کرده است.
اخیرا سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که انگیزه تحریم قطر توسط کشورهای همسایه برای ایالات متحده روشن نیست و آمریکا نمیداند که آیا دلیل آن، اتهام حمایت از تروریسم بوده یا اختلافات قبلی بین کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس باعث این برخورد شده است.
در جریان بحران کنونی، ترکیه از قطر حمایت کرد و برای کاهش فشار ناشی از تحریم اقتصادی کشورهای همسایه، به ارسال مواد اساسی به آن کشور مبادرت ورزید. چند روز پس از قطع رابطه کشورهای عرب با قطر هم پارلمان ترکیه توافقنامه ایجاد پایگاه نظامی ترکیه در قطر را تصویب کرد. روز گذشته برخی منابع خبری گفتند که ترکیه یک واحد کوچک نظامی متشکل از چند سرباز و خودرو زرهی را به قطر اعزام کرده است.
منابع مالی شبکه الجزیره توسط دولت قطر تامین میشود اما برخی از کشورهای عرب از نحوه فعالیت این شبکه ناراضی بودهاند. به خصوص، موضعگیری شبکه الجزیره در جریان درگیری نیروهای امنیتی مصر و هواداران محمد مرسی، رئیس جمهوری اسبق، نارضایی مقامات مصری را برانگیخت. محمد مرسی وابسته به اخوان المسلمین بود و چند ماه پس از برکناری او، دولت مصر با متهم کردن این گروه به ارتباط با یک رشته عملیات مسلحانه و بمبگذاری در این کشور، آن را سازمان تروریستی و غیرقانونی اعلام کرد.
همچنین، در حالی که رابطه بین ایران و بعضی کشورهای منطقه، به خصوص عربستان سعودی و امارات متحده عربی بر سر موضعگیری متفاوت دو طرف در قبال بحرانهای منطقهای به تیرگی گراییده، قطر همچنان روابط نسبتا گرمی را با ایران حفظ کرده است.
در جریان بحران کنونی، موضع رسمی ایران درخواست از دو طرف برای حل و فصل اختلافات از طریق مذاکره بوده است. ایران همچنین گفته است که براساس ملاحظات بشردوستانه، مقادیری مواد غذایی به قطر ارسال داشته و از آمادگی خود برای کمک به کاهش فشار ناشی از تحریم بر مردم قطر سخن گفته است.
هنوز متن پیام ارسالی کشورهای عربی به قطر رسما منتشر نشده است و مقامات قطری نیز واکنشی به آن نشان ندادهاند. دولت قطر پیشتر از انگیزه اقدامات کشورهای عرب ابراز بی اطلاعی کرده بود. به نقل از برخی از مقامات این کشور هم گزارش شده بود که سیاست داخلی و خارجی این کشور را دولت قطر تعیین میکند و ارتباطی به سایر کشورها ندارد.
قطر، در کنار عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین، کویت و عمان اعضای شورای همکاری خلیج فارس هستند که به منظور تقویت روابط اقتصادی و همسویی در سیاست خارجی تشکیل شده است.