عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در واکنش به سخنان ابراهیم رئیسی، کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری گفت: «واقعا شما مردم را تا این حد ناآگاه میدانید که با پوشیدن پوستین وارونه میتوانید آنها را گمراه کنید؟»
ابراهیم رئیسی شامگاه یکشنبه ۱۷ اردیبهشت در یک گفتوگوی تلویزیونی از عملکرد دولت حسن روحانی در خصوص مسکن مهر انتقاد کرده و گفته بود که پیشرفت پروژه مسکن مهر در این دوره، سالی شش درصد بوده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، آخوندی در این خصوص گفته که «۵۵ درصد از واحدهای مسکن مهر تکمیل و تحویل واحدهای مسکن مهر در این دوره صورت گرفته و کل تعداد واحدهای باقیمانده نیز که باید تکمیل شوند فقط ۹۰ هزار با پیشرفت ۷۴ درصد است.»
وزیر راه و شهرسازی در ادامه به بیان «فساد» دولت سابق در حوزه مسکن مهر اشاره کرده است.
او گفته: «آقای رئیسی، شما به عنوان متحد سیاسی دولت پیشین باید پاسخگوی ظلمی که به خریداران مسکن مهر در آن دولت رفت باشید.»
انتقادات آخوندی خطاب به رئیسی
- شما خوب میدانید که بیش از ۱۱۷۰۰۰ واحد مسکونی مهر فاقد متقاضی هستند. این به معنی تصرف در وجوه امانی مردم و مبالغ دریافتی بابت پیش خرید مسکن مهر صورت گرفته است. این ظلم فاحشی است که به پیشخریداران مسکن مهر توسط دولت پیشین رفته و شما در آن موقع معاون اول قوه قضائیه بودید. بفرمایید چه اقدامی در برابر شرکای سیاسیتان در دولت پیشین جهت احقاق حقوق مردم کردید؟ جز آنکه همان افراد را به عنوان عناصر اصلی ستاد انتخاباتی خود دعوت کردید؟
- شما می دانید که نه تنها چندین هزار میلیارد تومان مسکن مهر خارج از مناقصه واگذار گردید، که ۵۳ هزار واحد آن به یک شرکت خارجی از ترکیه در سالی که مقام معظم رهبری به عنوان سال «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی» نامگذاری کردند، واگذار شد.
- مبلغ این قرارد داد سه هزار میلیارد تومان است. با احتساب هر دلار حدود هزار تومان در آن سال، ارزش واگذاری این قرارداد، بدون احتساب ادعاهای بعدی پیمانکار معادل بیش از سه میلیارد دلار است. همه این موارد در زمان معاونت اولی قوه قضائیه شما صورت گرفتهاست. قاعدتا این موارد از سوی سازمان بازرسی کل کشور نیز در همان زمان، به شما گزارش شده است. حال شما واقعا چگونه و با چه تصوری از مردم این گونه وانمود میکنید که شما مخالف واگذاری کار به خارجیها هستید.
- مگر احداث واحدهای مسکن مهر چه پیچیدگی داشت که به خارجیها آن هم در همان سالی که رهبری حمایت از کار و سرمایه مالی را در دستور کشور قرار دادند از پیمانکاران داخلی دریغ شد؟
- واقعا شما مردم را تا این حد ناآگاه میدانید که با پوشیدن پوستین وارونه میتوانید آنها را گمراه کنید؟ نه آقای رئیسی! شما متحد استراتژیک رئیس جهموری پیشین بوده و هستید و هنوز عوامل مؤثر دولت وی، ستاد انتخاباتی شما را تشکیل میدهند.
وزیر راه و شهرسازی خطاب به رئیسی افزوده که «شما نمیتوانید با این پیشینه و این ترکیب ستاد انتخاباتیتان در قامت یک پرسشگر حاضر شوید. شما باید پاسخگو ی تمام اتلاف منابع مالی دولت پیشین چه در مسکن مهر و چه در سایر مفاسد هزارام میلیاردی باشید. شما باید پاسخگوی ظلم به اعتماد خریداران مسکن مهر و گمراه کردن آنان و هزینه کردن پول مردم در بیابانها باشید. شما نمیتوانید خودتان را به عنوان غمخوار آنان نشان دهید. ای کاش حداقل حرمت لباس روحانیت را نگاه میداشتید.»
مسکن مهر، میراث پردردسر احمدینژاد
مسکن مهر طرحی است که دولت اول محمود احمدی نژاد بعد از افزایش شدید قیمت مسکن با هدف خانهدار کردن گروههای کم درآمد آغاز شد.
دولت احمدی نژاد معتقد بود که عمده افزایش قیمتها مربوط به قیمت زمین است و برای همین هم زمینهایی را در حاشیه شهرها به صورت رایگان به این کار اختصاص داد.
احمدی نژاد مسکن مهر را طرحی بسیار موفق میدانست و در سال ۱۳۹۰ گفته بود که با این شیوه ساخت مسکن مهر، تا پایان دوره ریاست جمهوریاش مشکل مسکن در ایران ریشه کن میشود.
برای اجرای این طرح دولت آقای احمدی نژاد از بانک مرکزی پول قرض گرفت و بسیاری معقتدند این کار یکی از دلایل بحران اقتصاد سال پایانی دولت او بوده است.
دولت آقای احمدی نژاد ۴۲ هزار میلیارد تومان پول به این کار اختصاص داد و علی طیب نیا وزیر اقتصاد دولت حسن روحانی یک سال بعد از شروع به کارش در سال ۹۳ گفته بود “از ابتدای خلق پول توسط بانک مرکزی تاکنون ۱۰۰ هزار میلیارد تومان پول در کشور چاپ شده است که ۴۲ هزار میلیارد تومان این رقم مربوط به مسکن مهر است.”
طیب نیا، ویر اقتصاد دولت روحانی گفته “با چاپ کردن پول بدون پشتوانه، تورم را به عنوان یک مالیات به عامه مردم تحمیل کردیم و از محل مالیاتی که از عموم مردم گرفتهایم، برای بخشی از جامعه مسکن تهیه کردیم.”
دولت حسن روحانی که از ابتدا با طرح مسکن مهر مخالف بود، اعلام کرد تا پیش از تمام شدن دولتش این طرح را تمام خواهد کرد و پرونده مسکن مهر برای همیشه بسته خواهد شد.
عباس آخوندی از منتقدان طرح مسکن مهر، پیشتر گفته بود که ۵۶ میلیون ایرانی در شهرها زندگی میکنند که “یک سوم آنها یعنی حدود ۱۹ میلیون نفر در وضعی بد مسکنی زندگی میکنند و شرایط ناگواری دارند و مسکن مهر تغییری در وضعیت این افراد ایجاد نکرده است.”
به عقیده آقای آخوندی، مسکن مهر “مغایر منافع ملی” و به “زیان کشور” بوده است.
«تزریق پول بی پشتوانه به طرح مسکن مهر، عامل افزایش بحران اقتصادی»
کارشناسان اقتصادی بخشی از بحران اقتصادی در سالهای پایانی دولت محمود احمدی نژاد را نتیجه تزریق بیمحابای پول بی پشتوانه به طرح مسکن مهر میدانند.
دولت با اختصاص زمین و پرداخت وام سعی داشت تا واحدهای مسکونی ارزان قیمت بسازد اما به عقیده کارشناسان، عمده این واحدهای در مناطقی در حاشیه شهرها ساخته شد که امکانات زیربنایی کافی برای زندگی نداشت.
ساخت مسکن مهر در مکان هایی بدون امکانات
گزارشها نشان میدهد که بخشی از این واحدها تمام شده اما از امکانات شهرنشینی نظیر، جادههای دسترسی، آب، برق و گاز محروم است و کارشناسان میگویند دولت وقت بیشتر نگاه سازهای به مسکن داشته و تصور میکرد با ساخت واحد مسکونی مشکل مسکن حل خواهد شد در حالی که وقتی تعداد زیادی واحد مسکونی در جایی ساخته میشود علاوه بر امکانات زیربنایی، باید مدرسه، بیمارستان، فروشگاه و امکانات دیگر زندگی هم داشته باشد.
کمیسیون اصل ۹۰ مجلس مشکلات طرح مسکن مهر را “واگذاری اراضی نامناسب درمکان یابی (خارج ازمحدوده، دامنه کوه، شیب نامناسب” و “ضعف خدمات زیر بنایی و روبنایی نظیر آب، برق، فاضلاب، مدرسه، فضای سبز” دانسته است.
بنابر این گزارش، ضعف مطالعه در مکان یابی باعث بالا رفتن هزینه آماده سازی و قیمت تمام شده مسکن مهر شده است.
بنابر گزارش مجلس بیشتر از ۲۵۰ هزار واحد مسکن مهر “تکمیل شده به دلایل مختلف از جمله فقدان متقاضی، فقدان خدمات روبنایی و زیر بنایی و… غیرقابل تحویل است.”
در پرونده مسکن مهر ۴۹ هزار شکایت در دادگاهها مطرح شده است ولی دقیقا مشخص نیست که این شکایتها در چه زمینههایی است اما مجلس از قوه قضائیه خواسته به این شکایتها رسیدگی کند.
در کنار تلاش برای پایان دادن به طرح ده ساله مسکن مهر در مجلس، شورای پول و اعتبار نیز با اضافه کردن وام مسکن مهر، زمینه را برای پایان دادن به این طرح پردردسر فراهم کرده است که برخی کارشناسان آن را حاشیه نشینی جدید توصیف کردهاند.
برآوردها نشان میدهد که با مصوبه تازه شورای پول و اعتبار، نزدیک به ۳ هزار میلیارد تومان وام جدید به واحدهای نیمه تمام مسکن مهر اختصاص داده خواهد شد.
قیمت مسکن پنج سال پیش و بعد از بحران اقتصادی به شدت افزایش یافت و بعد از رشد شدید قیمتها، این بخش وارد رکود شد. گزارشها نشان میدهد که در همان سال اول بحران، مجوزهای ساخت مسکن از سوی شهرداریها به نصف کاهش یافت و این روند در چند سال گذشته کمابیش ادامه پیدا کرده است.
تازهترین آمارهای رسمی نشان میدهد که مسکن همچنان جزو بخشهایی است که رشد آن منفی است.
دولت برای خروج از رکود شدید در بازار مسکن، برنامههای متعددی را برای افزایش وام و دیگر راههای تامین منابع مالی خرید مسکن اجرا کرده اما این طرحها تاکنون بینتیجه بوده است.
به تازگی بانک مسکن هم میزان وام خرید مسکن را از ۲۰ میلیون تومان به ۶۰ میلیون تومان افزایش داده است.
سه برابر کردن وام خرید مسکن، افزایش وام مسکن مهر و طرح ساخت مسکن اجتماعی از جمله برنامههای دولت برای تحریک تقاضای بازار است ولی برخی کارشناسان اقتصادی نسبت به تغییر محسوس وضعیت بازار مسکن در چند ماه آینده و پیش از انتخابات ریاست جمهوری ابراز تردید کردهاند.