دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در توئیتی اعلام کرده که سهشنبه ۸ مه / ۱۸ اردیبهشت ساعت ۱۴ (۲۲:۳۰ به وقت ایران) موضع آمریکا را در باره برجام اعلام خواهد کرد. طبق قانون او میبایست تا پایان یک فرصت چهارماهه که روز شنبه سر میرسد پایبندی ایران به برجام را تایید یا رد کند و نیز در مورد تمدید یا عدم تمدید تعلیق تحریمها علیه ایران تصمیم بگیرد.
در دور قبلی اعلام موضع آمریکا در ژانویه گذشته، ترامپ تهدید کرد که اگر برجام اصلاح نشود آمریکا از آن خارج خواهد شد.
در هفتههای اخیر در کنار جنگ لفظی آمریکا و ایران در رابطه با حفظ یا نفی برجام کشورهای اروپایی هم تلاشهای فشردهای را برای تامین نظرات و “رفع نگرانیهای” ترامپ در باره این توافق و برخی دیگر از رویکردهای ایران به جریان انداختهاند که سفر رئیس جمهور فرانسه و صدراعظم آلمان به آمریکا از اهم آنها بوده است.
اروپاییها در تلاشند تا با پایبندنگهداشتن آمریکا به برجام، در باره خواست این کشور مبنی بر تمدید نامحدود محدودیتهای اعمالشده بر برنامه هستهای ایران و نیز در باره تشدید نظارتها بر این گونه فعالیت و ابعاد احتمالا نظامی مرتبط با آن و نیز برای مهار برنامه موشکی ایران و رفتار و رویکردها آن در منطقه یک پروتکل تکمیلی امضا کنند.
گرچه علائم و سیگنالهای مثبتی از واشنگتن نسبت به این تلاشها به رسانهها راه یافته، ولی هنوز هم به طور قطعی معلوم نیست که ترامپ سهشنبه شب چه موضعی را در قبال برجام اعلام خواهد کرد.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در نشست خبری هفتگی خود درروز دوشنبه در باره خروج احتمالی آمریکا از توافق هستهای و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) گفت که به نظر او پیشبینی تصمیمگیری دونالد ترامپ “هنوز زود” است و باید کمی صبر کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، سخنگوی وزارت خارجه ایران روز دوشنبه (۱۷ اردیبهشت/ ۷ مه) در جمع خبرنگاران گفت: «برجام ویژگیهای خود را دارد و یک توافق چندجانبه و بینالمللی است و خروج از برجام به سادگی امکانپذیر نیست. آمریکا در صورت خروج از برجام باید تاوان سنگینی بپردازد.»
او درباره چند و چون این “تاوان سنگین” تنها به از دست رفتن اعتماد به آمریکا اشاره کرد و توضیح بیشتری نداد. تا جایی که به مفاد توافق هستهای و برنامه اجرایی آن مربوط میشود خروج از برجام تنها برای جمهوری اسلامی پیامد مستقیم دارد و میتواند به اعمال مجدد برخی تحریمها و وضع تحریمهای جدید منجر شود.
بر پایه مصوبه کنگره آمریکا، دونالد ترامپ باید هر ۱۲۰ روز یکبار درباره پایبندی به برجام و ادامه یا عدم ادامه تعلیق تحریمهای هستهای علیه جمهوری اسلامی تصمیم بگیرد. موعد بعدی این تصمیمگیری روز شنبه (۱۲ مه/ ۲۲ اردیبهشت) است.
دونالد ترامپ بارها توافق هستهای با ایران را بدترین توافق تاریخ آمریکا خوانده و گفته اگر برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) اصلاح نشود آمریکا به آن پایبند نخواهد بود.
رئیس جمهور ایالات متحده معتقد است توافق هستهای مانع ادامه برنامههای موشکی مناقشهبرانگیز ایران نشده، جلوی اقدامهای “بیثباتکننده” این کشور در منطقه را نگرفته و محدودیت زمانی مناسب را برای فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی لحاظ نکرده است.