سایت خبری “اعماق” وابسته به گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش) ویدیویی را از حمله اعضای آن به مجلس ایران منتشر کرده است که نشان میدهد آنها به زبان عربی اظهاراتی را بر زبان میرانند.
در این ویدیوی کوتاه که در یکی از اتاقهای مجلس گرفته شده است فردی که ظاهرا از کارمندان این دفتر است روی زمین افتاده و در حالی که در زمینه این تصاویر صدای شدید تیراندازی به گوش میرسد و دستکم صدای دو مهاجم شنیده میشود که به عربی سخنانی میگویند.
در نحوه سخن گفتن و فریاد زدن این مهاجمان به عربی میتوان دستکم دو نکته را دید یکی لحن آنها و دیگری نوعی تردید به هنگام سخن گفتن است، انگار هنگام صحبت کردن دچار تردید میشوند. به نظر میرسد که گویش عربی این دو مهاجم به گویش هیچ کشور عربی، حتی عراق همسایه ایران و یا سوریه شبیه نیست.
واژه های که استفاده می کنند، مثل “أتظنون” یا “باقون” در زبان عربی امروزی و محاورهای آنقدر رایج نیست. مهمتر از همه در وضعیت دشوار هنگام حمله، بعید به نظر میرسد که فردی که زیر چنان فشاری باشد، و عربی فصیح حرف بزند و به این شکل صحبت کند.
در عین حال روشن نیست که چرا این دو نفر نامی از ایران یا جای دیگری نمیبرند. آنها تنها میگویند “ما از اینجا نمی رویم و به اراده خداوند ماندنی هستیم”.
بنابر این، شاید بسیار سخت باشد که با قاطعیت داوری کرد و گفت که این دو تبعه یک کشور عربی بوده باشند. در همین رابطه شاید بتوان گفت که به احتمال قوی عربی آموختهاند. اگر عربهای ایرانی باشند، باید گویش آنها بیشتر به گویش عربی عراقی نزدیک باشد که چنین نیست.
چرا عربی؟
اما سئوالی که مطرح میشود این است، از آنجا که حمله در ایران صورت گرفته و مخاطب ایرانی است، چرا این دو فارسی صحبت نمیکنند؟
یک احتمال میتواند این باشد که هدف اصلی گروه موسوم به دولت اسلامی (داعش)، احیای خلافت اسلامی است. در چنین خلافتی، عربها در مقام “برتر” قرار داشتهاند، دستکم از نگاه رسمی، و غیرعربها هیچگاه به خلافت نرسیدهاند. زبان رسمی و فرهنگی این خلافت هم، عربی بوده است، به گونهای که بیشتر میراث تمدنی اسلامی که امروز جهان با آن آشنااست، به زبان عربی است.
برای همین اکثر ویدئوهایی که داعش پس از پذیرفتن مسئولیت حملههای انتحاری در کشورهای غیرعربی مثل افغانستان و پاکستان منتشر کرده به زبان عربی بوده، گویی این حملات را بخشی از دستاوردهای خود میدانند که باید به عربی از آن خبر بدهند.
با این حال، داعش در مواردی پیامهای ویدئویی تهدیدآمیز و تبلیغاتی به زبانهای فارسی، پشتو، ازبکی، روسی و اویغوری منتشر کرده است.
آخرین مورد آن ویدئوی طولانی تهدیدآمیز داعش علیه ایران در ماه مارس سال جاری میلادی بود. در ماه مه ۲۰۱۶ هم داعش ویدئوی تهدیدآمیز دیگری منتشر کرد. این گروه چند بار بیانیههای کتبی به زبان فارسی هم منتشر کرده که مخاطب آنها تنها ایرانی ها بودهاند.
داعش در شرق افغانستان پیامهای رادیویی به زبان پشتو داشته است و یکی دوبار هم پیامهای ویدئویی به زبان پشتو هم منتشر کرده است.
همچنین وقتی در سال ۲۰۱۵، گلمراد حلیماف از فرماندهان سابق نیروهای ویژهی تاجکستان از پیوستن خود به داعش خبر داد، این گروه ویدئویی به زبان های فارسی و روسی منتشر کرد. در پس زمینهی این ویدئو ترانه های به زبان فارسی هم شنیده میشد.