علیرضا افشاری
دبیرکل شبکه سمن‌های میراثی استان تهران
هادی پژوهش، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار فارس که چند روز پیش طی حکمی از سوی استاندار به عنوان مسئول کارگروه علمی و اجرایی بزرگداشت تاریخی کورش در استان فارس منصوب شده بود در نشست خبری راه‌اندازی کارگروه علمی و اجرایی روز کوروش، که ظهر دوشنبه ۱۵ آبان برپا شد، تأکید کرد: هیچ‌گونه سند و تاریخی در خصوص ۷ آبان و روز کوروش وجود ندارد و نام گذاری این روز از جانب معاند و به‌خصوص سلطنت‌طلبان انجام شده است.
در این سخن کوتاه ایشان دو ایراد بزرگ وجود دارد:
نخست آن‌که برای روز هفتم آبان سند تاریخی وجود دارد و به‌شخصه در نوشته‌هایم به آن اشاره کرده‌ام. صدالبته سخن آن مقام گرامی را هم نقض نمی‌کنم چرا که در دوره باستان اسناد متعدد و گاه ضد و نقیض وجود دارد و ممکن است بشود به محاسباتی که در تطبیق این تاریخ انجام گرفته خُرده گرفت. اما دوست دارم بدانم ایشان بر پایه کدام پژوهش علمی و طی رایزنی با کدام استاد متخصص چنین سخنی را بر زبان رانده است؟ آن‌هم این چنین غلاظ و شداد که «هیچ‌گونه» سندی وجود ندارد!
دوم آن‌که نامگذاری این روز، که کاملاً در جریانِ شکل گیری‌اش هستم، هیچ ارتباطی به معاندان نظام و سلطنت‌طلبان ندارد. این نامگذاری به تاریخی در اوایل دهه هشتاد و روزشمارِ تاریخ دکتر کیهانی‌زاده برمی‌گردد که در روزنامه ایران و بعد همشهری منتشر می‌شد و پذیرشِ آن از سوی سمن‌ها و دوستداران میراث تاریخی هم در سال‌های ۸۴ و ۸۵ و طی اعتراض‌های گسترده به آبگیری سد سیوند صورت گرفت و در آن سال‌ها تنها نهادی که در خارج از کشور بود و همسو با سمن‌هایی که در هفتم آبان ۸۴ در پاسارگاد جمع شدند کوشید به این تاریخ رسمیت دهد کمیته‌ای فرهنگی ـ اجتماعی بود که به‌ویژه در آغاز مشی‌ای کاملا فرهنگی و در دفاع از میراث فرهنگی داشت و با چند چهره موجه فرهنگی ـ سیاسیِ درون کشور هم پیوند داشت؛ هر چند ممکن است در ادامه‌ی راه آن نهاد هم کارکردی سیاسی یافته باشد (جالب است که بنیادگذاران این کمیته به لحاظ مشی سیاسی در نقطه‌ای مقابل سلطنت‌طلبان بوده‌اند). خوب است این مقام گرامی آگاه باشد که حتی آن روز خاص در مراسم جشن‌های ۲۵۰۰ ساله نیز، روز بیستم مهرماه و روز پیروزی سپاه کورش بر سپاه بابل بوده و نه روز هفتم آبان، یعنی روز ورود کورش بزرگ به بابل. از این رو، این که در چند سال اخیر ــ به‌گمانم در سه یا حداکثر چهار سال اخیر ــ رسانه‌های ماهواره‌ای و در پیِ آن گروه‌های سلطنت‌طلب به روز هفتم آبان، به عنوان منفذی برای اظهار وجود در درون کشور، نگریسته و آن را تبلیغ می‌کنند دلیل نمی‌شود که در این سو هم با واکنشی سیاسی روبه‌رو شده و کوشش‌های نهادهای مردمی و دوستداران تاریخ و فرهنگ نادیده گرفته شود. این سخنان، جفایی است به همه‌ی آن تلاش‌های صادقانه برای پاسداری از میراث فرهنگی این سرزمین کهن.
با این حال، برای این که به سهم خویش حُسن نیتی را ابراز کرده باشم منتظرم تا کارگروه علمی و اجرایی هر چه زودتر با یاری دانشگاه شیراز فراخوانی را منتشر کرده و استادان متخصص این حوزه را به همکاری دعوت نمایند تا ما هم بتوانیم طی ارتباط با آن استادان نظرها و اطلاعات خویش را به دست‌شان برسانیم. طبیعی است که این کار باید هر چه زودتر انجام شود و به مانند سال گذشته کار تا روزهای منتهی به هفتم آبان به عقب انداخته نشود، و از سوی دیگر، طراز و جایگاه استادان و افراد دانشگاهیِ دعوت‌شده به این کارگروه می‌تواند شأن علمی آن را در رابطه با سخنانی که درباره‌ی کارکرد سیاسی‌اش وجود دارد تثبیت کند.
تا آن هنگام، امید داریم که با فرهنگ‌سازیِ همه‌ی نهادهای دست‌اندرکار، به‌ویژه رادیو و تلویزیون، اقدامی بایسته در جهت نشان دادنِ چهره‌ی واقعی و تاریخیِ کورش بزرگ به مردم و برخی مقام‌‌های حکومتی، که در این روزها موضع‌گیری‌هایی عجیب درباره‌ی این شخصیت برجسته‌ی تاریخ‌مان داشتند، انجام شود تا این ابهام‌ها و نقدها و تمسخرهای کودکانه‌ای که هدف‌مند و غرض‌ورزانه در این مدت در فضاهای اجتماعی و گاه شوربختانه در فضاهای رسمی درباره‌ی او ایجاد شد برطرف شود، تا در نهایت بتوانیم گام‌هایی مقتدرانه برای همبستگیِ بیشتر ایران و ایرانی‌تباران برداریم.
*نظرات و آرای مطرح‌شده در مقالات و تحلیل‌ها، بیانگر دیدگاه‌های نویسندگان است.