روز پنجشنبه، ١٠ فروردین (٣٠ مارس) رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا برای ملاقات با مقامهای ارشد ترکیه به این کشور سفر کرده و انتظار میرود موضع متفاوت دو کشور بر سر نحوه مقابله با گروه موسوم به دولت اسلامی – داعش – از موضوعهای اصلی این گفتگوها باشد.
آقای تیلرسون عالیترین مقام دولت آمریکاست که از زمان آغاز به کار دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا در ماه ژانویه سال جاری به ترکیه سفر میکند.
برنامه رکس تیلرسون شامل دیدار و ملاقات با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری، بن علی ییلدریم، نخست وزیر و مولود چاووشاوغلو، وزیر خارجه ترکیه است.
ترکیه از اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی – ناتو – و عضو ائتلاف بینالمللی ضد داعش به رهبری آمریکاست اما دو کشور بر سر نحوه مبارزه با داعش در سوریه اختلاف نظر دارند.
آمریکا از گروه یگانهای مدافع خلق (ی پ گ)، که عمدتا از شبه نظامیان کرد تشکیل شده، در جنگ علیه داعش حمایت و به آن کمک می کند . در مقابل، ترکیه یگانهای مدافع خلق را وابسته به جداییطلبان کرد در ترکیه و یک “سازمان تروریستی” میداند و از حمایت آمریکا از این گروه ناخرسند است.
در ماه اوت سال گذشته، ارتش ترکیه و گروههای سوری تحت حمایت این کشور با عبور از مرز، عملیات پاکسازی نوار مرزی داخل خاک سوریه از نیروهای داعش را با نام “عملیات سپر فرات” آغاز کردند. هدف ترکیه جلوگیری از گسترش حضور نظامی نیروهای کرد و ارتباط احتمالی آنها با کردهای شورشی داخل ترکیه بود. روز گذشته، نخست وزیر ترکیه گفت که عملیات سپر فرات پایان یافته اما آغاز عملیات دیگری در داخل سوریه را منتفی ندانست.
ترکیه همچنین از خودداری آمریکا از تحویل فتحالله گولن، از شخصیتهای مخالف رجب طیب اردوغان ناخرسند است و این موضوع باعث تیرگی روابط با دولت باراک اوباما شده بود. ترکیه آقای گولن را به دست داشتن در کودتای نافرجام تابستان گذشته متهم کرده و از آمریکا خواسته بود او را به ترکیه تحویل دهد.
مشخص نیست که آیا دولت جدید آمریکا مایل به برآوردن خواست ترکیه در مورد حمایت از نیروهای کرد و همچنین تحویل فتحالله گولن باشد. در هفتههای اخیر، گزارشهایی از افزایش کمک نظامی آمریکا به نیروهای کرد و موفقیت آنها در جنگ علیه داعش منتشر شده است. در مورد آقای گولن هم استرداد به ترکیه یک موضوع قضایی است که در جریان رسیدگی به آن، به اتهامات دولت ترکیه علیه او رسیدگی خواهد شد اما این اتهامات لزوما مورد تایید قرار نخواهد گرفت.
علاوه بر این در روزهای اخیر، بازداشت محمد هاکان آتیلا، از مدیران ارشد یکی از بانکهای ترکیه به اتهام ارتباط با نقض تحریمهای آمریکا علیه ایران باعث ناخرسندی دولت ترکیه شده است. در ماجرای نقض تحریمهای آمریکا، احتمال ارتباط و سودبری برخی از مقامهای دولت ترکیه و افراد نزدیک به رئیس جمهوری آن کشور هم مطرح شده بود. روز پنجشنبه، وزیر دادگستری ترکیه بازداشت او را “دارای انگیزه سیاسی” توصیف کرد و روز گذشته هم نخست وزیر این کشور گفت که این مساله را با مقامهای آمریکایی مطرح خواهد کرد.
دولت ترکیه همچنین از خبر تماس کنسولگری آمریکا در استانبول با یکی از افراد مظنون به ارتباط با کودتای نافرجام ماه ژوئیه ترکیه ابراز نگرانی کرده است. کنسولگری آمریکا گفته است که هدف از این تماس، آگاه کردن این شخص از ابطال روادید سفر او به آمریکا او بود اما دولت ترکیه این توضیح را کافی ندانسته است.