«فرونشست و تخریب در انتظار میراث 2500 ساله»

  • 19 مهر 1396 - 7:06
«فرونشست و تخریب در انتظار میراث 2500 ساله»

روزنامه جهان صنعت در شماره دوشنبه ۱۷ مهر خود نسبت به «فرونشست و تخریب» تخت جمشید و نقش رستم دو «میراث ۲۵۰۰ ساله» ایران و جهان هشدار داده و نوشته است: «فرونشست سالانه ۵۴ سانتیمتر در شیراز نه‌تنها آثار تاریخی را به مخاطره انداخته بلکه زندگی مردم را تهدید می‌کند. شکاف‌های زمین در نزدیکی تخت‌جمشید و نقش رستم قابل کتمان نیست. مرودشت تاریخی آبستن فاجعه است.»

این روزنامه در گزارشی از وضعیت تخت جمشید نوشته است: «در جاده شیراز به مرودشت اولین نکته‌ای که توجه‌تان را جلب می‌کند، خشکی زمین است‌. انگار سال‌ها است اینجا باران نباریده‌. زمین ترک خورده و دریغ از یک درخت‌. هر چند کیلومتر تعدادی خانه و مغازه کوچک کنار جاده سبز شدند و انگار رمقی برای زندگی ندارند‌. خشکسالی بلای جای مرودشت» و شیراز است‌ و «خشکسالی طولانی‌مدت که آثارش را چه در زندگی مردم و چه در وضعیت آثار تاریخی شیراز گذاشته‌» است.

مسعود رضایی‌منفرد مدیر مجموعه تخت‌جمشید، معتقد است «بحران مرودشت چیزی کم از دریاچه ارومیه ندارد و بی‌اهمیتی موضوع برای مسئولان عامل اصلی سرعت گرفتن فرونشست در فارس شده است.»

او به روزنامه جهان صنعت گفته است: «نمی‌توانیم بگوییم همه چیز گل و بلبل است و روبه‌راه، اینجا فاجعه‌ای در حال رخ دادن است»، درحالی که «بارها فریاد زده نه تنها تخت‌جمشیدِ چند هزار ساله که جان مردم مرودشت در خطر است اما گوش کسی بدهکار نیست.»

مدیر مجموعه تخت‌جمشید با اشاره به اینکه «سطح آب‌های زیرزمینی و برداشت از چاه‌ها از سه متر به ۳۰۰ متر رسیده»، گفته است: «کاری که انجام دادند نصب کنتور روی چاه‌های مجاز بود اما مگر مشکل ما چاه‌های مجاز است وقتی که بیش از ۱۰ هزار چاه غیرمجاز در مرودشت داریم.»

به نوشته جهان صنعت «استان فارس با ۵۴ سانتیمتر فرونشست سالانه زمین، رتبه اول را در جهان از آن خود کرده است‌. عمق چاه‌های آب در مرودشت از ۱۰ به ۳۰۰ متر رسیده است‌. صدها چاه غیرمجاز روزانه آب‌های زیرزمینی منطقه را می‌بلعند بدون آنکه متوجه باشند چه آسیبی به استان (فارس) و حتی خودشان وارد می‌کنند‌»، همان طور که «خطر گسست و نشست زمین و ایجاد فروچاله‌های عظیم در کمین استان فارس به خصوص مرودشت است‌. زمین‌های وسیع کشاورزی در حریم تخت‌جمشید بلای جان این اثر تاریخی است‌.»

این روزنامه تاکید کرده است که «اوضاع امروز تخت جمشید و باقی آثار تاریخی استان فارس، مشت نمونه خروار است. درست است که خشکسالی امان شیراز را بریده و تغییر اقلیم زندگی بسیاری از مردم را تحت‌الشعاع قرار داده اما با برنامه‌ای دقیق و به موقع می‌شد از وضعیت امروز پیشگیری کرد.»

تخت جمشید یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی به جای مانده از دوران هخامنشی (۵۵۰ تا ۳۳۰ پیش از میلاد) است که اردیبهشت ۱۳۵۸ در فهرست میراث جهانی بونسکو ثبت شد.

محمد درویش مدیرکل دفتر مشارکت‌های مردمی محیط زیست ایران نیز شهریور امسال گفته بود استان فارس از نظر فرونشست زمین در جهان، «رتبه اول» را دارد که در آینده به «نابودی تخت جمشید» منجر خواهد شد.

برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی، باعث ایجاد فروچاله‌های عظیمی در بسیاری از مناطق خشک و کم بارش ایران شده است که در میان این نقاط، استان فارس در معرض آسیب‌های باستان‌شناسی نیز قرار دارد.

پیش از این نیز اعلام شده بود در زمین‌های اطراف تخت جمشید بیش از ۱۰ برابر حد مجاز چاه حفر شده و تَرک‌خوردگی‌های زمین به فاصله ۲۰۰ متری تخت جمشید رسیده است.

خبرگزاری ایسنا ۱۰ مرداد سال گذشته به نقل از کوروش محمدخانی، عضو شورای فنی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید نوشته بود: «فروچاله‌هایی که در پی حفر این چاه‌ها به‌وجود می‌آید می‌توانند در آینده‌ای نزدیک برای مجموعه جهانی تخت جمشید، نقش رستم و برخی روستاهای مجاور این یادمان‌های تاریخی آسیب‌های غیرقابل جبرانی به همراه داشته باشند».

به گفته این باستان‌شناس، «در حال حاضر بیشترین تَرَک‌ها در مقابل چادرهای شاهی مجموعه پردیس تخت جمشید در فاصلهٔ ۲۰۰ متری تختگاه تخت جمشید به سمت غرب وجود دارند».

دیدگاه