دکتر علی بهادر، رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز می گوید “اهدای عضو کسانی که تحت فشارهای مختلف قرار می‌گیرند نه تنها از دیدگاه جامعه پزشکی که از دید جوامع بین‌المللی نیز کاری غیراخلاقی است.”
آقای بهادر در خصوص طرح اهدای عضو از سوی محکومان به اعدام به خبرگزاری ایسنا گفت: سال‌های قبل در کشور چین این موضوع در دستور کار قرار گرفت اما از نظر جوامع پزشکی کاری غیراخلاقی بود.
او در خصوص “چرایی غیراخلاقی بودن این موضوع” خاطرنشان کرد: برداشتن هر عضو باید بدون فشار باشد، چه فشار مالی و احساسی و چه فشار قانونی و هرنوع اعمال فشاری که موجب اجبار در اهدای عضو شود.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز ادامه داد: با اعتراض جوامع بین‌المللی به اهدای عضو محکومان به اعدام در چین با این توجیه که این موضوع از نظر حقوق بشری مشکل دارد، از دستور کار خارج شد.
بهادر عنوان کرد: لذا این موضوع سابقه دارد و سایر کشورها و جوامع بین‌المللی نیز به این امر حساس هستند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین داشتن کارت اهدای عضو را دلیلی بر رضایت خود افراد برای اهدای بخشی از اعضای بدن خود در زمان مرگ دانست و گفت: کسی که کارتی پر نمی‌کند نشان از عدم رضایت دارد. اطلاعی ندارم که آیا محکومان به اعدام رضایتی در اهدای عضو خود در قالب کارت اهدای عضو دارند یا نه؟
پیش از این نیز گروهی از پزشکان و حقوقدانان در ایران موادی از این ابلاغیه را که پیوند اعضای محکوم به بیماران را مجاز می‌کند، مغایر با مقررات بین‌المللی و موازین حقوق بشر خوانده بودند.
حجت الاسلام ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه به تازگی آئین‌نامه‌ای شامل نحوه اجرای احکام حدود، سلب حیات، قطع عضو، قصاص نفس، شلاق و تبعید را ابلاغ کرده است. بر اساس ابلاغیه آقای رئیسی، محکومان به اعدام، قصاص و قطع عضو قبل از اجرای حکم امکان اهدای عضو پیدا می‌کنند. با این حال جمعه ۱۴ تیر غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه در اظهاراتی گفت “هیچ ابلاغیه، آیین نامه و دستورالعملی در مورد اهدای عضو توسط محکومان به قصاص، اعدام و سایر محکومیت‌های کیفری تصویب و ابلاغ نشده است.”
محمود عباسی، رئیس انجمن علمی حقوق پزشکی ایران نیز گفته است “استفاده از اعضای پیوندی محکومان به اعدام امری غیراخلاقی است و شأن و حیثیت سیاسی و بین‌المللی کشور را مخدوش می کند”.
آقای عباسی به خبرگزاری ایرنا گفته است “یک قاچاقچی محکوم به اعدام از زندان تایباد که با چند صد کیلو مواد مخدر دستگیر، به اعدام محکوم شده و حکم وی قطعی و در انتظار اجرا بود، در نامه ای به وزیر بهداشت وقت خواستار اهدای اعضای پیوندی خود به نیازمندان شد. این موضوع برای اظهارنظر در اختیار من قرار گرفت؛ بعد از بررسی های لازم، اعلام کردم، با توجه به دیدگاه فقها و موازین قانونی ایرادی بر اهدای اعضای محکوم مترتب نیست اما از منظر اخلاقی نمی‌توان آن را پذیرفت”.
پیش از این دکتر ایرج فاضل، رئیس جامعه جراحان ایران در نامه‌ای به ابراهیم رئیسی، نوشته بود “استفاده از اعضاء بدن محکومین به اعدام به هر شکل و با هر پیش زمینه‌ای موجب نگرانی و تشویش خاطر گسترده جامعه پزشکی و به ویژه جراحان و پزشکان” شده است.
دکتر فاضل گفته “استفاده از اعضای بدن محکومین به اعدام سابقه بسیار ناخوشایند، مذموم و به شدت نقدپذیر دارد و نه تنها کمک چندانی به نیازمندان نخواهد کرد بلکه آبروی احترام برانگیز پدیده پیوند اعضاء را که با صرف عمر، مجاهدت و فداکاری گروه پزشکی از پزشکان این مملکت کسب شده است به شدت تهدید و زیر سوال خواهد برد”.
او از رئیس قوه قضائیه خواسته این ماده از ابلاغیه خود را حذف کند و هشدار داده که “اینجانب به عنوان یکی از پایه‌گذاران پیوند اعضاء در ایران پس از انقلاب، ضمن اعتراض شدید اعلام می‌کنم که شخصا هرگز حاضر به استفاده از این شیوه مذموم نخواهم بود”.
اهدای اعضای بدن از سوی مقام های بهداشتی و گروه های غیردولتی در ایران تشویق می شود اما اهدای اعضای محکومان به اعدام و قصاص و قطع عضو، اولین بار است که به طور جدی مطرح شده است.
پیوند اعضای بدن محکومان به اعدام در کشور چین انجام می شود.