خانه تاریخی نصیرالملک شیراز بازگشایی می‌شود

  • 28 اسفند 1396 - 12:40
خانه تاریخی نصیرالملک شیراز بازگشایی می‌شود

مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان فارس گفت: خانه تاریخی نصیرالملک و موزه سنگ و کاشی های تاریخی هفت تنان دو ظرفیت و مقصد جدید گردشگری در شیراز است که پس از احیا و مرمت در نوروز امسال برای اولین بار پذیرای بازدید کنندگان خواهند بود.

مصیب امیری در گفت و گو با خبرگزاری ایرنا افزود: خانه نصیر الملک از خانه های دوران قاجاریه در شیراز است که در محله گود عربان، در خیابان لطفعلی خان زند و در کنار مسجد نصیرالملک واقع شده است.

وی اظهار کرد:بهسازی و مرمت این خانه تاریخی از نیمه اول سال ۱۳۹۴ آغاز شد و تا ۱۵ اسفند ۹۶ با مجموع هزینه ای بالغ بر ۳۹۰ میلیون تومان به اتمام رسیده است.

وی ادامه داد: این خانه بخشی از مجموعه بزرگ جلو خان (فضایی شبیه به میدان) که حمام، آب انبار و مسجد دارد بوده که حاجی میرزا حسنعلی خان نصیرالملک، فرزند سوم حاجی قوام الملک و از حاکمان فارس در دوره قاجاریه آن را ساخته است که در حال حاضر جلو خان و حمام آن تخریب شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس اضافه کرد: این خانه دارای دو حیاط شمالی و جنوبی است که یک محور اصلی طولی دارد و در راستای آن، اندرونی و اتاق بزرگ ارسی و همینطور بیرونی و اتاق ارسی بیرونی قرار گرفته است.

وی با اشاره به اینکه از این مجموعه، تنها اندرونی خانه و اتاق ارسی چلیپاشکلی باقی مانده و بیرونی تبدیل به کلانتری نیروی انتظامی شده و فعلاً متروک است گفت: ورودی این خانه در ابتدا در قسمت جلو خان قرار داشته که با احداث خیابان این قسمت شامل جلو خان، هشتی و بخشی از پله ارتباطی به اتاق های جانبی اندرونی نیز تخریب شده است.

آنچه درحال حاضر از منزل نصیرالملک باقی مانده شامل تالار اصلی (تالار آیینه بسیار زیبا)، قسمتی از حیاط اندرونی، بیرونی و زیرزمین است. پس از عبور از یک راهرو کوچک با تزیینات گچبری به رنگ سبز یشمی اتاق کوچکی قرار دارد که به تالار آیینه منتهی می شود و این تالار کاملاً به صورت قرینه ساخته شده و در دو ضلع شمالی و جنوبی این تالار دو درک بزرگ ارسی سراسری با گره چینی های ظریف و شیشه های رنگی که به دو حیاط اندرونی و بیرونی مرتبط است، وجود دارد. تالار دارای سه فضا شامل یک شاه نشین مرکزی و دو اتاق در دو سمت آن است و در مقابل هر کدام از این فضاها یک جفت ستون با تزیینات آیینه کاری وجود دارد که از دو طرف با درک هایی ارسی به دو اتاق مجاور باز می شود و همچنین همه درهایی که از اتاق ها به تالار آینه باز می شوند، چوبی و نقاشی شده است.

این دو اتاق کوچک احتمالاً محل خدمتکاران برای پذیرایی از مهمانان در تالار اصلی بوده است.

در طبقه دوم این بنا تالاری وجود دارد که سقف آن به اندازه دو طبقه مرتفع است، در طبقه دوم در دو طرف شرق و غرب، دو اتاق که از طریق سه درک (ارسی) به تالار اصلی دید دارند، احداث شده که احتمالاً این اتاق ها به منظور حضور غیرمستقیم خانم ها در مراسم و مهمانی های تالار ساخته شده است.

پشت اتاق های جنب تالار در هر طرف راهرویی وجود دارد که راه پله طبقه دوم در این محل قرار گرفته ولی یکی از این پله ها در جریان خیابان سازی خراب شده ولی در بازسازی و مرمت جدید این راه پله و قسمتی از هشتی ورودی منزل بازسازی شده است.

در اضلاع جنوبی و غربی حیاط بیرونی این بنا ساختمان هایی برای استقرار مستخدمین و خدمه احداث شده است.

منزل نصیر الملک دارای زیرزمین وسیع و پیچ در پیچی است که قوس ها و نورگیری های مشبک سنگی زیبایی دارد.

این مشبک های سنگی به همراه تزیینات پیچک و گلدان، ارسی های گره چینی با شیشه های رنگی، طاق های اطراف و حوض مستطیل شکل بزرگ مقابل تالار، به تالار زیبایی چشمگیری بخشیده است.

گچ و آینه عمده ترین تزیینات منزل نصیر الملک را تشکیل می دهد که از نقوش ترکیبی ایرانی و اروپایی در آن استفاده شده است.

سقف در دو طبقه به صورت تخت کوبی و دارای نقاشی هایی به سبک اروپایی است که در نقاشی ها، تصاویر خانه ها، کلیساها و چهره های اروپایی دیده می شود.

در سال های اخیر این خانه توسط سازمان میراث فرهنگی فارس مرمت شده و اکنون از آن به عنوان پایگاه پژوهش بافت قدیم شیراز استفاده می شود.

این خانه در ۳۰ اردیبهشت سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۶۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

دیدگاه