شماری از باستانشناسان و تاریخپژوهان در نامهای که چندی پیش برای هادی پژوهشجهرمی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار فارس و مسئول کارگروه علمی و اجرایی بزرگداشت روز کوروش فرستادند، خواستار ثبت هفتم آبان به عنوان روز کورش بزرگ در تقویم رسمی کشور شدند.
به گزارش خبرگزاری ایلنا، امضاکنندگان این نامه در واکنش به سخنان هادی پژوهش جهرمی که گفته بود ۷ آبان به عنوان روز کوروش «سند تاریخی ندارد و ساخته سلطنت طلبان است»، توضیح داده اند که «در کتیبه بابلی معروف به “گاهنگار نبو ـ نائید” با قدمت بیش از ۲۵۰۰ سال، که اکنون در موزهی بریتانیا نگهداری میشود، شرح گوشههایی از به قدرت رسیدن کورش بزرگ و پیروزی سریع وی بر بابل، زمان ورود کورش به بابل و رویدادهای چند ماه از سالِ به تخت نشستنِ او ثبت شده است. به گواهی این کتیبه در روز سوم از ماه اَرخسمنو (طبق سالنامهی بابلی برابر با ۲۹ اکتبر / هفتم آبان) سال ۵۳۹ پیش از میلاد، کوروش بزرگ پس از آزادسازی بابل به آن شهر رفت و مردمان با آغوش باز او را پذیرفتند؛ «در ماه اَرَخسمنو (= ماه هشتم)، روز سوم (= هفتم آبانماه) کوروش به بابل اندر آمد. شاخههای سبز در برابر او (= زیر پای او) گسترده شد. حالت “آشتی” در شهر برقرار شد. کورش شادباشها به همه شهرها در (سرزمین) بابل فرستاد… (برگرفته از متن ترجمهی «گاهنگار نبو ـ نائید»، در: کتاب «فرمان کورش بزرگ»، برگردان دکتر عبدالمجید ارفعی، مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی، تهران ـ ۱۳۸۹).»
در سالهای اخیر شماری از ایرانیان ۷ آبان در آرامگاه کوروش واقع در محوطه جهانی پاسارگاد گرد هم میآیند و یاد این پادشاه هخامنشی را گرامی میدارند.
این باستانشناسان و تاریخپژوهان می گویند: «دکتر احمد بیرشک، ریاضیدان، تقویمنگار، و پژوهشگر تاریخ علم در کتاب «گاهشماری ایرانی»، درباره تطبیق ماههای گاهشماری بابلی با هخامنشی، به انطباق علمی و باستانشناسی «آرخاسمنو»، هشتمین ماه از گاهشماری بابلی، با «وَرکَزَنَه»، هشتمین ماه از گاهشماری هخامنشی، برابر با آبانماه تأکید میکند. همچنین برای محاسبهی زمان دقیق و تطبیق روز سوم از ماه اَرَخسمنو (= ماه هشتم) از گاهشماری بابلی با روز ٢٩ اکتبر سال ۵٣٩ پیش از میلاد در گاهشماری میلادی، دکتر ریچارد آنتونی پارکر باستانشناس، در کتاب «گاهنگاری بابلی» جدول تطبیقی و مبدل رویدادهای گاهنگاری بابلی با گاهشماری میلادی را ارائه نموده است که نسخهی دیجیتالی آن در اینترنت برای همگان قابل دسترس است. بر پایهی این مستندات غیرقابل انکار و قطعی، زمان دقیق روز صدور منشور کورش بزرگ، روز سوم از ماه اَرخسمنو (طبق سالنامهی بابلی) برابر با ۲۹ اکتبر/ هفتم آبانماه از سال ۵۳۹ پیش از میلاد است و این روز مستندترین و دقیقترین مناسبت تاریخی برای نامگذاری به عنوان «روز کورش بزرگ» است».
امضاکنندگان نامه افزوده اند: «موضوع شاهنشاهِ بنیادگذار سلسلهی هخامنشی، که اندیشمندان دنیا او را با نام “Cyrus the Great” (کورش بزرگ) میشناسند، از گروهکهای معاند جداست و در صورت مدیریت درست توسط مردم و مسئولان، نه تنها امکان استفاده ابزاری از این روز به دست فرصتطلبان نخواهد افتاد، بلکه گرامیداشت این روز میتواند نقشی مؤثر در ایجاد وحدت ملی و همبستگی همهی ایرانیان و دستیابی به توسعهی گردشگری در استان فارس داشته باشد.»
این باستانشناسان و تاریخپژوهان بر این باور هستند که «انتخاب روزی جایگزین بهجای هفتم آبانماه بدون توجه به سوابق و مستندات و خواست مردم، صرفاً بهخاطر مقابله با اقدامات ضدامنیتی گروهی معدود، در عمل میتواند باعث دوقطبیشدن جامعه و افزایش تنشها در این روز شود.»
هادی پژوهش جهرمی میگوید روزی به عنوان روز کوروش در تقویم ملی ایران ثبت میشود اما این روز ۷ آبان نخواهد بود. این مقام استانداری فارس ۱۵ آبان در یک نشست خبری گفته بود: «هیچ گونه سند و تاریخی در خصوص هفت آبان و روز کوروش وجود ندارد و نام گذاری این روز از طرف دشمنان و سلطنت طلبان انجام شده است.»
بیشتر بخوانید: «روزی به جز ۷ آبان به عنوان روز کوروش ثبت میشود»
با این حال باستانشناسان و تاریخپژوهان در پایان نامه نوشته اند: «انتظار میرود که اعضای محترم آن کارگروه [کارگروه علمی و اجرایی بزرگداشت روز کوروش]، ضمن در نظر گرفتن مصالح ملی، با پایبندی به اصول علمی در تثبیت و ثبت روز هفتم آبانماه به عنوان روز کورش بزرگ در تقویم رسمی کشور کوشا باشند».
کارگروه علمی و اجرایی بزرگداشت روز کوروش در استانداری فارس به ریاست هادی پژوهشجهرمی، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی چندی پیش با دستور اسماعیل تبادار، استاندار فارس استانداری تشکیل شد.
پیش از این نیز میرجلالالدین کزازی، علیاصغر دادبه، ناصر تکمیلهمایون و حکمتالله ملاصالحی چهار تن از استادان تاریخ، باستان شناسی و ادبیات در نامه ای به حسن روحانی از او خواسته بودند تا زمینه حضور «خودجوش مردم» را که روز هفتم آبان به مجموعه پاسارگاد میروند، فراهم سازد.
بیشتر بخوانید: ۴ استاد تاریخ و ادبیات خواهان بزرگداشت کوروش در ۷ آبان شدند
هفتم آبان امسال همه راههای منتهی به آرامگاه کوروش مسدود و اطراف آرامگاه حصار کشیده شد و بزرگراه شیراز-اصفهان نیز در روزهای ۶ و ۷ آبان مسدود گردید و کسی نتوانست به آرامگاه این پادشاه ایرانی برود.
امضاکنندگان نامه:
- علیرضا جعفری زند (دکترای باستانشناسی و عضو هیأتعلمی دانشگاه)
- مهدی فراشیانی (عضو هیات علمی دانشگاه ملی تحقیقاتی سنتپترزبورگ روسیه و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ)
- علی باباییدرمنی (دکترای تاریخ، دانشگاه تهران)
- میرمهرداد میرسنجری (دکترای تخصصی، استادیار دانشگاه و پژوهشگر فرهنگی و ژئوپلتیک)
- عطاءالله عبدی (دکترای جغرافیای سیاسی وعضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی تهران)
- رضا ستاری (دانشیار زبان و ادبیات دانشگاه مازندران)
- دکتر احمدعلی اسدی (دکترای باستان شناسی و مدرس دانشگاههای هنر شیراز و مرودشت)
- پروین پورمجیدیان (باستانشناس و دکترای فرهنگ و زبانهای باستانی و هیأتعلمی دانشگاه ورامین)
- رقیه سلطانی (دکترای باستانشناسی)
- نرگس علائیبخش (پژوهشگر و دانشجوی دکتری باستانشناسی)
- زاگرس زند (دانشآموختهی ایرانشناسی و تاریخ ایران باستان و مدرس تاریخ دانشگاه)
- شادی فروغی (عضو هیأتعلمی دانشگاه شیخ بهایی اصفهان)
- منظم حقیقت (باستانشناس و پژوهشگر فرهنگی)
- رحمتالله سلیمانیفارسانی (باستانشناس و دبیر پیشین اتحادیه انجمنهای علمی دانشجویان باستانشناسی دانشگاههای کشور)
- رضا نیکپور (دانشآموختهی تاریخ و مدیرعامل انجمن ایلامشناسی ایران)
- نوشین پورراد (مدرس پیشین تاریخ در مدرسه عالی جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی)
- علی برهانی رارانی (پژوهشگر باستانشناسی)
- سورنا فیروزی (باستانشناس و پژوهشگر تاریخ ایران)
- سوسن چراغی (پژوهشگر حقوق میراث فرهنگی و محیطزیست)
کورورش هخامنش فرزند کمبوجیه و ماندانا، «بزرگترین پادشاه صلحجوی جهان» قلمداد میشود. او بنیانگذار و نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی بود که به مدت ۳۰ سال، در بین سالهای ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر نواحی گستردهای از آسیا حکومت میکرد. سرزمین پارس، زادگاه هخامنشیان بود.
محوطه میراث جهانی پاسارگاد مجموعهای از آثار باستانی برجایمانده از دوران هخامنشی است که در ۱۳۵ کیلومتری شمال شیراز در منطقهٔ پاسارگاد استان فارس قرار دارد.
این محوطه شامل بناهای تاریخی مانند آرامگاه کوروش، کاخ دروازه، پل، کاخ بار عام، کاخ اختصاصی، دو کوشک، آبنماهای باغ شاهی، آرامگاه کمبوجیه، استحکامات دفاعی تل تخت، کاروانسرای مظفری و تنگه بلاغی است.
این محوطه، پنجمین مجموعه ثبتشده در فهرست آثار میراث جهانی در ایران است که طی جلسه یونسکو که در تیرماه سال ۱۳۸۳ در چین برگزار شد به علت دارا بودن شاخصهای فراوان با صد در صد آرا در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.