اولین مناظره تلویزیونی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران صحنه درگیری لفظی حسن روحانی و اسحاق جهانگیری با محمدباقر قالیباف بود.
مسئله ایجاد اشتغال در ایران در بسیاری از صحبت‌ها مسئله محوری بود. این مناطره بعدازظهر جمعه هشتم اردیبهشت برگزار شد.
آقایان قالیباف و روحانی یکدیگر را به “دروغ‌گویی” متهم کردند. اسحاق جهانگیری هم به تندی از آقای قالیباف انتقاد کرد و عملکرد اصول‌گرایان را به واسطه حمایتشان از محمود احمدی‌نژاد زیر سوال برد.
در مقابل آقای جهانگیری متهم شد که فقط برای حمایت از حسن روحانی در مناظره‌ها نامزد شده است. او با اشاره به سابقه طولانی خود در مسئولیت‌های مختلف گفت که به نمایندگی از جناح اصلاح‌طلب نامزد شده تا حرف‌های این جناح سیاسی را بیان کند.
ادعای نقل شده از بابک زنجانی درباره حمایت از ستاد حسن روحانی در انتخابات پیشین نیز یکی از محورهای حمله محمدباقر قالیباف به حسن روحانی بود. آقای قالیباف تاکید داشت به جای منافع ۴ درصد بالای جامعه دنبال منافع اکثریت ۹۶ درصدی است.
با وجود اتهام‌های مطرح‌شده، دو طرف به دو پرونده جنجالی “حقوق‌های نجومی” مدیران دولتی و “املاک نجومی” واگذارشده از طرف شهرداری تهران اشاره‌ای نکردند.
نشستن به قید قرعه
تلویزیون ایران محل نشستن نامزدها، سوال‌های پرسیده‌شده از هر یک، و ترتیب پاسخ دادن نامزدها به پرسش‌ها را به قید قرعه تعیین کرد.
در بخش اول مناظره، هر نامزد به یک سوال مجری پاسخ می‌داد و پس از آن دیگر نامزدها درباره آن اظهار نظر می‌کردند. سپس آن نامزد فرصت داشت به مسائل مطرح شده پاسخ بدهد.
بیشترین مباحثه بین اسحاق جهانگیری و حسن روحانی از یک سو و محمدباقر قالیباف از سوی دیگر انجام شد. نامزدهای دیگر کمتر به بحث با مصطفی میرسلیم و مصطفی هاشمی طبا پرداختند.
ابراهیم رئیسی در هنگام بحث درباره عدالت اجتماعی، از افزایش شکاف طبقاتی در سال‌های اخیر انتقاد کرد و گفت که در سال‌های آغاز اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها ضریب جینی (شاخص توزیع درآمد) کاهش پیدا کرده، اما در دولت حسن روحانی این شاخص بالا رفته است. آقای رئیسی گفت که می‌خواهد یارانه نقدی سه دهک پایین را سه برابر کند.
اسحاق جهانگیری در نقد او گفت که عدالت تنها مسئله اقتصادی نیست و عدالت سیاسی و قضایی هم مطرح است. آقای جهانگیری گفت: “عدالت قضایی یعنی تمام دستگاه‌ها و مردم که مراجعه می کنند به دستگاه های قضایی احساس عدالت کنند. متاسفانه احساس عدم عدالت در کشور بالا رفته است.”
در جریان پاسخ به سوالی درباره مشکل مسکن، حسن روحانی از مسکن مهر انتقاد و اسحاق جهانگیری از عملکرد دولت کنونی دفاع کرد. آقای قالیباف در این باره گفت که اقلیت رانت‌خوار باعث شده است که سه میلیون واحد مسکونی خالی در ایران وجود داشته باشد.
ابراهیم رئیسی از ادامه مسکن مهر دفاع کرد.
‘چهار میلیون شغل’
درباره مسئله ازدواج حسن روحانی گفت که جوانان باید به آینده امید داشته باشند.
او گفت: “اگر هر روز یک تهدید جدیدی و یک حصر جدیدی باشه و هر روز محدودیتی سلیقه‌ای فرای قانون برای جوان‌ها ایجاد کنیم، مردم را در زندگی و ازدواج دچار مشکل می‌کنیم. مردم به فضای مجازی دست پیدا کرده‌اند. اگر دولت ما نبود این فضا بسته می‌شد و نامزدهای انتخاباتی هم نمی‌توانستند از آن برای تبلیغاتشان استفاده کنند.”
محمدباقر قالیباف در جواب او گفت که مانع اصلی برای ازدواج جوانان بیکاری است.
آقای قالیباف خطاب به حسن روحانی گفت: “جنابعالی در آغاز دوره به مردم عزیزمان قول دادید ۴ میلیون شغل ایجاد کنید.” در اینجا حسن روحانی سخنان آقای قالیباف را قطع کرد و گفت این حرف “دروغ محض” است. آقای روحانی بعدتر گفت نقل قول اصلی این بوده که اگر ۱۰ میلیون توریست به ایران بیایند ۴ میلیون شغل ایجاد می‌شود.
محمدباقر قالیباف آقای روحانی را برای قطع حرف‌هایش به عدم تحمل متهم کرد.
‘جریان اصلاح‌طلب را از همه حقوق محروم کرده‌اید’
اسحاق جهانگیری در انتقاد از اظهارات آقای قالیباف درباره ایجاد اشتغال گفت: “چه کسانی به سفارت عربستان جمله کردند؟ چه کسانی باعث شدند ۷۰۰ هزار شیعه که می آمدند و زندگی مردم مشهد می چرخید به هم خورد؟ بله ما نمی‌توانیم به سفارت حمله کنیم. دولت حمله کرد آقای قالیباف؟ چه کسانی حمله کردند؟ آنها الان در ستادهای کدام کاندیدا حضور دارند؟ کدام کاندیداها از آنها دفاع می‌کردند پول می دادند؟”
در روزهای اخیر طرفداران آقای روحانی به واسطه ارتباط حسن کرد میهن، یکی از عوامل حمله به سفارت عربستان، با آقای قالیباف، از او انتقاد کرده‌اند.
محمدباقر قالیباف در ادامه بحث از اینکه اسحاق جهانگیری به عنوان معاون حسن روحانی در کنار او نامزد شده از آقای جهانگیری انتقاد کرد. او اظهار تاسف کرد که اسحاق جهانگیری “دستاویز سیاسی” شده است.
آقای جهانگیری در پاسخ در دفاع از نامزدی خود گفت: “یک جریانی به نام جریان اصلاح‌طلب را شما از همه حقوق محروم کرده‌اید و می‌گویید که نباید بیایند، من به عنوان نماینده جریان اصلاح‌طلب آمده‌ام که بگویم که بعضی‌ها چه کرده‌اند با یک جریان ریشه‌دار؟ می‌خواهم بگویم که دولت یازدهم در چه شرایط جدیدی تشکیل شد چرا عده‌ای با ژست جدید آمده‌اند؟”
استفاده از جمله میرحسین موسوی
در بخش دوم مناظره، نامزدها جداگانه به یک سوال پاسخ داده و سپس حرف‌هایشان را جمع‌بندی کردند.
این بخش مناظره نیز به عرصه جدل حسن روحانی و محمدباقر قالیباف بدل شد.
آقای قالیباف در رد انتقاد حسن روحانی درباره وعده چهار میلیون شغل گفت: “متاسفانه امروز با پدیده‌ای روبرو هستیم که در دوربین نگاه می‌کند و خلاف می‌گوید. مردم ببینید این تصویر سایت رئیس جمهور است.”
عبارت “با پدیده‌ای روبرو هستیم که در دوربین نگاه می‌کند و دروغ می‌گوید” را میرحسین موسوی در جریان مناظره‌های انتخاباتی سال ۱۳۸۸ در مورد محمود احمدی‌نژاد به کار برده بود.
ابراهیم رئیسی در پایان مناظره از دولت حسن روحانی انتقاد کرد که چرا زودتر شمار افراد تحت پوشش کمیته امداد را بالا نبرده است.
مناظره بعدی نامزدهای ریاست جمهوری جمعه هفته جاری برگزار می‌شود.