دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا عصر سه‌شنبه در جریان سخنرانی که ۱۱ دقیقه طول کشید، اعلام کرد که کشورش از توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ میلادی خارج می‌شود و تحریم‌هایی که در چهارچوب این توافق لغو شده بودند را بار دیگر علیه تهران به اجرا می‌گذارد.
به گزارش یورو نیوز، او همچنین افزود که آمریکا قصد دارد علاوه بر این تحریم‌ها، مجازاتهای اقتصادی سنگینی را علیه ایران وضع کند و چنانچه شرکتهای بین‌المللی این تحریم‌ها را نقض کنند با تنبیهات سخت آمریکا مواجه خواهند شد.
دونالد ترامپ ایران را حامی تروریسم بین‌الملل و بی‌ثبات کنندۀ منطقۀ خاورمیانه توصیف کرد و افزود که برجام نتوانسته است از آمریکا در قبال جنون سلاح هسته‌ای ایران حمایت کند.
تنها حامیان این تصمیم دونالد ترامپ، اسرائیل و عربستان سعودی بودند اما در مقابل، سران اتحادیه اروپا همچنین دیگر امضا کنندگان توافق هسته‌ای، ضمن ابراز تاسف در قبال این خبر، بر پایبندی خود بر برجام تاکید کردند.
ایران در چهارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ موافقت کرده بود که در ازای لغو بخشی از تحریم‌های بین‌المللی، برنامه‌های هسته‌ای خود را محدود کند و اکنون این احتمال وجود دارد که با خروج آمریکا، عمر این توافق نیز به پایان برسد و بر بحران‌های منطقه‌ای افزوده شود.
در ادامه آخرین اخبار و واکنش‌ها به تصمیم دونالد ترامپ همچنین بخشی از سخنان ترامپ و دیگران رهبران سیاسی در پی انتشار این خبر ارائه می‌شود.
واکنش حسن روحانی
رئیس جمهوری ایران در واکنش به تصمیم ترامپ گفت: امشب ما شاهد یک تجربۀ مهم بودیم و به همان نتیجه‌ای رسیدیم که در چهل سال گذشته شاهد آن بودیم. این که ایران به تعهدات خود پایبند است و آمریکا هیچگاه به تعهدات خود پایبند نبوده است.
آمریکا همواره با ایران رفتار خصمانه‌ای داشته است؛ از کودتای زمان دکتر مصدق گرفته تا دخالتهای آمریکایی‌ها در ایران در رژیم سابق و همچنین سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران در خلیج فارس و اقدامات این کشور در قبال مردم منطقۀ خاورمیانه و شمال آفریقا.
آمریکایی‌ها امشب اعلام کردند که از برجام خارج شدند. این درواقع تصریحی بود بر کاری که آنها در ماههای گذشته هم به شکل دیگری انجام داده بودند.
آمریکا بگوید که از زمان ایجاد توافق هسته‌ای تا کنون کی به توافق خود عمل کرده است؟ آیا جز چند بیانیه و چند امضا به توافقات خود در چهارچوب برجام عمل کرده است؟
دولت ایران به استناد اعلامیه‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همواره به تعهدات خود عمل کرده است. برجام یک توافق چند جانبه و یک توافق بین‌المللی بوده که به تایید شورای امنیت سازمان ملل نیز رسیده است. بنابراین آمریکا رسما امشب اعلام کرد که به تعهدات بین‌المللی توجهی ندارد. قبل از برجام نیز آقای ترامپ از توافق بسیار مهم آب و هوایی پاریس و همچنین توافقات تجاری بین‌المللی خارج شده بود.
مردم ایران در همین دقایق شاهد بودند که تنها رژیمی که از این تصمیم دونالد ترامپ حمایت کرد، رژیم اسرائیل بود.
از این لحظه توافق هسته‌ای، بین ایران و پنج کشور بزرگ خواهد بود و باید دید که دیگر کشورهای امضا کننده در این باره چگونه عمل خواهند کرد.
من به وزارت خارجه دستور دادم که ظرف چند روز آینده با امضاکنندگان اروپایی و همچنین چین و روسیه وارد گفتگو شود. اگر در این مدتِ کوتاه با این شرکا در موضوع برجام به توافق رسیدیم به اجرای برجام ادامه خواهیم داد، در غیراینصورت تصمیم جدیدی خواهم گرفت.
مردم ایران نگران نباشند زیرا پیش از این پیش‌بینی کرده بودیم که ترامپ به تعهدات خود پایبند نباشد و بر این اساس تصمیمات لازم را اتخاذ کرده بودیم.
تصمیمی که در زمینه ارز گرفتیم در همین راستا بود. آرامش و ثبات بازار ادامه خواهد داشت و ارز مورد نیاز را به خوبی تأمین خواهیم کرد. در کالاهای اساسی نیز هیچ نگرانی نباید وجود داشته باشد.
ما با اعضای وفادار به برجام، به رایزنی خواهیم پرداخت و همه چیز وابسته به منافع ملی ماست. اگر منافع ملی ما در چهارچوب برجام حفظ شود، به برجام ادامه خواهیم داد اما اگر برجام تنها پیمانی روی کاغذ باشد، تصمیم دیگری خواهیم گرفت.
او درنهایت افزود: خوشحال هستم که یک موجود مزاحم از برجام خارج شده است.
——————————————————————————————————————————
واکنش فدریکا موگرینی
رئیس دیپلماسی اتحادیه اروپا در واکنش به سخنان دونالد ترامپ بار دیگر بر پایبندی این اتحادیه بر توافق هسته‌ای تاکید کرد و گفت که از نظر اتحادیه اروپا برجام ادامه دارد و بروکسل از تبعات تحریم‌های آمریکا نگران است.
خانم موگرینی تاکید کرد که این اتحادیه از منافع خود دفاع می‌کند و همچنان طرفدار حفظ برجام است.
او همچنین افزود: پیام من به مردم ایران این است اجازه ندهید که هیچکس این توافق هسته‌ای را از بین ببرد. این توافق، یک موفقیت دیپلماتیک بزرگ است که به همه نشان داد که حتی اگر موانع بزرگ باشد باز هم می‌توان به یک راه حل دست یافت.
——————————————————————————————————————————
سخنرانی بنیامین نتانیاهو
نخست وزیر اسرائیل در واکنش به تصمیم رئیس جمهوری آمریکا گفت: دونالد ترامپ یک حرکت تاریخی انجام داد و اسرائیل از رئیس جمهور ترامپ برای این اقدام شجاعانه‌اش، تشکر می کند. زیرا از زمان انعقاد توافق هسته‌ای، ایران فعالیتهای خود را برای دستیابی به سلاح هسته‌ای متوقف نکرده بلکه پنهان کرده است.
——————————————————————————————————————————
سخنرانی دونالد ترامپ دربارۀ توافق هسته‌ای ایران
- حکومت ایران، کشور پیشتازِ حامی تروریسم در دنیاست. این کشور از حزب الله، حماس و طالبان حمایت کرده است.
- ایران در سال‌های گذشته آمریکایی‌ها را ربوده، اماکن متعلق به آمریکا را بمباران کرده و اتباع آمریکا را شکنجه داده است.
- حکومت ایران از طریق غارت منابع کشور خود، به حمایت از تروریسم پرداخته است.
- در سال‌های گذشته دولت آمریکا وارد توافق هسته‌ای با ایران شد. بر روی کاغذ قرار بود این توافق هسته‌ای از آمریکا در قبال جنون سلاح هسته‌ای ایران حمایت کند اما در واقع توافق هسته‌ای به حکومت ایران کمک کرد که به غنی سازی اورانیوم بپردازد. این توافق تحریم‌های فلج کنندۀ ایران را لغو کرد و هیچ محدودیتی برای رفتارهای سوء ایران تعیین نکرد.
- دادن پول نقد از سوی آمریکا به ایران در چهارچوب توافق هسته‌ای، مایع شرمساری من به عنوان یک آمریکایی است.
- ما شواهدی در دست داریم که نشان می‌دهد که ادعاهای ایران دروغ است، هفتۀ گذشته اسرائیل مدارکی را منتشر کرد که دروغ بودن ادعاهای ایران را ثابت کرد.
- پس از برداشته شدن تحریم‌ها، دیکتاتوری ایران با پولهایی که به دست آورد توانست هرج و مرج را در منطقه صادر کند.
- این توافق آنقدر بد تهیه شده که باعث می‌شود ایران در زمانی کوتاه باز هم به سلاح هسته‌ای دسترسی یابد.
- این توافق نتوانسته است به بازرسان امکان بررسی اماکن نظامی ایران را بدهد و در این توافق، تمهیدات لازم برای مجازات ایران در صورت انجام تخلف در نظرگرفته نشده است.
- من در اکتبر گذشته اعلام کردم که این توافق یا باید اصلاح شود و یا به عمر آن پایان داده شود. سه ماه بعد نیز این هشدار را تکرار کردم. پس از آن با شرکای خود در سراسر جهان از جمله در اروپا و خاورمیانه مشورت کردم. همۀ ما در عزممان برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای مصمم هستیم.
- این مشورتها به من ثابت کرد که این توافق در ذات خود ناقص است و با این توافق نمی‌توانیم جلوی دستیابی ایران به بمب هسته‌ای را بگیریم.
- بنابراین من امروز اعلام می کنم که آمریکا از توافق هسته‌ای ایران خارج خواهد شد و فرمانی را امضا می‌کنم تا تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران دوباره به اجرا گذاشته شود.
- ما سخت‌ترین مجازاتهای اقتصادی را علیه ایران به اجرا می‌گذاریم.
- من وقتی وعده‌ای می‌دهم به وعده خود عمل می‌کنم.
- در حالی که من در حال سخنرانی هستم، نماینده من در حال سفر به کره شمالی است تا تمهیدات لازم را برای رسیدن به توافق جدیدی با کره شمالی فراهم کند.
- من ضمن مخالفت با سیاستهای دولت ایران، حمایت خود را از مردم ایران حمایت می‌کنم.
- رهبران ایران مسلما خواهند گفت که توافق جدیدی را قبول نخواهند کرد اما واقعیت این است که آنها دنبال این خواهند بود تا توافق جدیدی را به سرانجام برسانند و اگر آنها آمادۀ این کار باشند، من نیز استقبال خواهم کرد.
——————————————————————————————————————————
علت اعلام تصمیم ترامپ زودتر از موعد مقرر چه بود؟
دونالد ترامپ به جای موعد از پیش تعیین شده یعنی ۱۲ مه، روز سه‌شنبه ۸ مه را برای اعلام تصمیم جدید خود در قبال توافق هسته‌ای انتخاب کرد. این اقدام او حتی شگفتی همکاران او در کاخ سفید را نیز در پی داشت.
اگرچه علت این کار او هنوز مشخص نیست اما برخی معتقدند از آنجا که هفته آینده قرار است سفارت آمریکا در بیت‌المقدس بازگشایی شود، آقای ترامپ سعی کرده است از افزایش تنش‌ها جلوگیری کند.