محمد درویش، مدیرکل پیشین مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست، فیلمی را که صدا و سیما هفته گذشته علیه فعالان محیط زیستی بازداشت شده پخش کرد، «مُشتی دروغ» نامید.
محمد درویش، عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع و تحقیقات بیابان به اعتماد آنلاین گفت: «این نگاه توهمگونه شایسته صدا و سیما نیست. رئیس این سازمان باید با کسانی که چنین گزارشهایی تهیه میکنند برخورد کند چون وقتی مشتی دروغ در قالب چند تصویر واقعی به خورد تماشاچی داده میشود، علاوه بر تأثیری که بر فعالیتهای زیست محیطی میگذارد، در نهایت باعث کاهش اعتماد به رسانه ملی میشود. این کار به ضرر دولت و حاکمیت خواهد بود و در بزنگاههایی که مردم باید به رسانه ملی اعتماد کنند، اعتماد نمیکنند.»
شبکه دو تلویزیون ایران شامگاه پنجشنبه ۲۶ بهمن فیلمی علیه کاووس سیدامامی و فعالان محیط زیست پخش کرد و آن ها را جاسوس نامید.پخش تصاویر خصوصی و خانوادگی کاووس سیدامامی بخش دیگری از این فیلم بود.
محمد درویش گفت: «این گزارش واقعاً شگفتانگیز بود. عجیبترین بخش آن ارتباط دادن فعالیتهای یک گروه چند نفره به بحرانهای محیط زیستی بود که اگر آن را بپذیریم باید با دستگیر شدن این افراد شاهد بهبود اوضاع باشیم یعنی کمی دیگر دریاچه ارومیه و بختگان پر شوند، بارندگی درست شود، رودخانهها جریان پیدا کنند و… در حالی که این نگاه درست نیست.»
به گفته آقای درویش، «در حال حاضر این نگرانی جدی بین همه کنشگران حوزه محیطزیست به وجود آمده که بعد از این اتفاقات چه بر سر مشارکتهای مردمی در این حوزه خواهد آمد؟ ما سالها است که برای جلب مشارکتهای مردمی تلاش میکنیم چون معتقدیم بدون این مشارکت چندان در حفاظت از محیط زیست موفق نخواهیم بود. حالا در این شرایط که کشور ما از طرفی با کمبود مشارکت و از طرف دیگر با بدترین بحرانهای محیط زیستی رو به رو است، این نگرانی کاملاً طبیعی است.»
او می گوید: «در حال حاضر سرمایههای اجتماعی رو به افول هستند و به نظر میرسد که برخوردهای اخیر اگر مدیریت نشوند میتوانند سرمایههای اجتماعی بیشتری را از بین ببرند و رغبت مردم به حضور مؤثر و داوطلبانه در حوزه محیط زیست را به طور چشمگیری کم کنند. همواره درخواست ما از حاکمیت این بوده که اگر فرضاً چند نفر تخلف کردند، این اتفاق نباید به شکلی انعکاس پیدا کند که به حساب همه مردم عزیز و شریفی گذاشته شود که وقت و سرمایه خودشان را به صورت داوطلبانه در اختیار اعتلای طبیعت وطن میگذارند.»
آقای درویش افزود: « در حال حاضر ما با موج بیتفاوتی و انفعال نسبت به معضلات اجتماعی رو به رو هستیم، موجی که در حال تشدید است و همه میگویند کلاهت را سفت بگیر تا باد نبرد. در چنین شرایطی برخوردهای این چنینی سبب میشود که مردم از فعالیتهای داوطلبانه و اجتماعی بیشتر دوری کنند.»
به گفته او «تا وقتی که اتهام این کنشگران ثابت نشده به هیچ عنوان شایسته نیست که از آنها با پیشوند جاسوس یاد شود. اساساً این خلاق منشور حقوق شهروندی است که رئیسجمهور بر اجرای آن تأکید میکند و در قوانین جمهوری اسلامی هم وجود دارد.»
آقای درویش به نامهای که به روسای قوای سه گانه و رهبری نوشته شده و ۱۵۰۰ نفر هم آن را امضا کردهاند اشاره میکند و میگوید: «ما در این نامه درخواست کردیم که حقوق بازداشت شدهها مطابق قانون جمهوری اسلامی ایران رعایت شود تا دوباره فاجعهای مانند مرگ مشکوک آقای سیدامامی اتفاق نیفتد.»
مقامات میگویند کاووس سیدامامی که در ارتباط با یک پرونده جاسوسی بازداشت شده بود، در زندان اوین تهران خودکشی کرده اما فرزند آقای سیدامامی میگوید هنوز دلیل مرگ پدرش به صورت قطعی معلوم نیست. عباس جعفری دولتآبادی، دادستان تهران خواهان «تعقیب افراد مقصر» در ارتباط با مرگ کاووس سیدامامی، استاد دانشگاه و فعال محیط زیست شده.
در هیمن حال پیام درفشان، یکی از وکلای خانواده کاووس سیدامامی گفته فیلمی که از شبکه دو تلویزیون ایران پخش شده باعث «هتک حیثیت» این استاد دانشگاه و فعال محیط زیست شده.پیام درفشان گفت: بر اساس اصل ۳۷ قانون اساسی هیچ کسی را نمیتوان مجرم شناخت مگر اینکه در دادگاه صالحه، جرم اثبات شده باشد، وقتی این روند طی نشده باشد و به حکمی نرسیده باشد اظهار کردن در مورد آن در رسانهها دارای اشکال است.
آقای درفشان افزود: وقتی فردی در مرحله تحقیقات مقدماتی فوت کند برای آن فرد قرار موقوفی تعقیب صادر میشود. چون در معنای عرف دستش از دنیا کوتاه است و نمیتواند به اتهامات پاسخگو باشد و از خودش دفاع کند. برای همین پرونده نسبت به آن فرد مختومه میشود و به جریان نمیافتد چه برسد به اینکه به حکم برسد و چه برسد به اینکه بخواهند او را در رسانههای عمومی هتک حیثیت کنند.
افزون بر کاووس سیدامامی، شمار دیگری از فعالان محیط زیست (طاهر قدیریان، نیلوفر بیانی، سپیده کاشانی، امیرحسین خالقی و سام رجبی) اوایل بهمن ماه جاری از سوی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران به اتهام آنچه که «جاسوسی» توصیف شده، بازداشت شدهاند. این بازداشت اعتراضات زیادی را به دنبال داشته.