کارشناس سلامت علوم پزشکی شیراز با ارائه تعریفی از کودک آزاری، به بیان انواع خشونت علیه کودکان پرداخت.
ندا خورشیدیان گفت: کودک آزاری عبارت است از، استفاده عمدی از قدرت، زور، تهدید و یا نیروی جسمانی علیه کودک توسط یک فرد و یا یک گروه که به سلامتی، حیات، رشد و عزت نفس کودک لطمه زده و یا احتمال ایجاد صدمات بعدی را افزایش دهد.
به نقل از وبدا شیراز، کارشناس مسئول سلامت روان مرکز بهداشت انقلاب شهرستان شیراز گفت: خشونت علیه کودکان انواع مختلفی دارد که تحت تاثیر عوامل گوناگونی از جمله خصوصیات و ویژگی های قربانی و مهاجم، محیط فرهنگی، اجتماعی و مادی قرار می گیرد.
خورشیدیان ادامه داد: در خانواده هایی که خشونت خانگی(خشونت علیه کودکان و زنان) در آنها اتفاق می افتد، همه کودکان زیر ۱۸ سال شاهد خشونت محسوب می شوند؛ با اینکه کودکان شاهد خشونت به طور مستقیم قربانی خشونت محسوب نمی شوند، اما در معرض خطر بد رفتاری، غفلت و کوتاهی بیشتر از سوی مراقبان خود قرار دارند.
او گفت: از سوی دیگر می توان انتظار داشت که این کودکان رفتارهای مرتکبان و قربانیان خشونت را از اعضای خانواده(پدر یا مادر) آموخته و این الگوها را به نسل های دیگر منتقل کنند؛ در واقع بیشترین موارد بدرفتاری با کودک درون خانواده و از سوی یکی از اعضای بزرگ تر خانواده، به وقوع می پیوندد.
این کارشناس سلامت روان علوم پزشکی شیراز گفت: روان شناسان و روان پزشکان بر این باورند که تنبیه بدنی راه مؤثری برای تربیت کودکان نیست و تنها تاثیر موقت و کوتاه مدتی دارد که باعث افزایش خشونت، تنفر و انتقام جویی در کودکان می شود؛ تنبیه می تواند باعث شکل گیری انواع ترس در کودکان شده و اعتماد به نفس آنها را خدشه دار نماید.
انواع کودک آزاری
خورشیدیان خاطرنشان کرد که کودک آزاری را می‌توان به انواع جسمی، جنسی، عاطفی، غفلت و بهره‌کشی اقتصادی تقسیم بندی کرد.
او در مورد کودک آزاری جسمی، گفت: این نوع شامل آزار فیزیکی و رفتارهایی است که منجر به مصدومیت های فیزیکی غیرتصادفی می شود؛ این موارد شامل صدمه غیرتصادفی، تنبیه فیزیکی شدید که می‌تواند شامل صدمه فیزیکی باشد یا نباشد، تهدید به صدمه فیزیکی، رفتارهای خطرناک به سمت کودک یا در اطراف کودک که موجب وحشت و ترس در کودک شود.
خورشیدیان خاطرنشان کرد که لمس اندام جنسی کودک و یا تماس جنسی بین فرد بالغ و کودک که معمولاً با اعمال زور، فریب و اغوا کردن قربانی، ذیل کودک آزاری جنسی دسته بندی می‌شود.
او گفت: مواردی مانند تحقیر شدید، طرد کردن، حبس کردن، محرومیت عاطفی، برخورد خشونت آمیز، آزارهای کلامی شدید، کنترل شدید و نامعقول، ترساندن، انتظارات نامناسب و اعمال خشونت علیه همسر در برابر چشمان کودک، از مصادیق کودک آزاری روانی عاطفی به حساب می آید.
خورشیدان با بیان اینکه غفلت به معنی کوتاهی در مراقب کودک و انجام نشدن مراقبت مسئولانه فیزیکی و نظارت کافی بر رشد کودک است.
این کارشناس مصادیق آزار غفلت را شامل بی‌توجه به سلامت، امنیت، تحصیل و تغذیه، استثمار کودک، اعتیاد کودک یا مصرف مواد و ازدواج کودک دانست.
خورشیدیان اضافه کرد: کوتاهی در فراهم کردن درمان های پزشکی لازم، توجه نکردن به مسکن مانند محل اسکان در خانه های تیمی مصرف مواد و یا فحشا، کارتن خوابی کودک، توجه نشدن به تحصیل و اقدامات منجر به ترک تحصیل یا منع از تحصیل، از موارد غفلت در کودک آزاری محسوب می شود.
این کارشناس سلامت روان در مورد بهره کشی اقتصادی، گفت: این نوع از کودک آزاری به معنای استفاده از کودک در کار یا فعالیتی مانند کارگری، گدایی، روسپیگری و … اقداماتی است که منافع آن نصیب بهره‌گیرندگان شود.
خورشیدیان گفت: یکی از مهم ترین دلایل فرار کودکان نوجوان از خانه و آسیب های بعدی ناشی از این اقدام آنان، تجربه کردن نوعی از انواع خشونت در خانواده است.
این کارشناس سلامت روان ادامه داد: تحقیقات نشان می دهد اثر خشونت های مداوم و طولانی مدت در کودکان پیش دبستانی مخرب تر است و در این گروه از کودکان، احتمال بیشتری وجود دارد که تحت تاثیر خشونت خانگی و رابطه نا ایمن با مادر ایجاد شود. بنابراین بسیار مهم است که جامعه و به ویژه والدین، از اثرات خشونت خانگی بر رشد همه جانبه کودک آگاهی داشته باشند.