دوران شیوع همه‌گیری کووید-۱۹، تجربه‌های تازه‌ای در بخش‌های مختلف به همراه داشت و شاید یکی از مهمترین آنها، رواج فعالیت‌های مجازی در زمینه‌های مختلف به ویژه آموزش بود؛ تجربه‌ای که برای همه خصوصا فراگیران و بالاخص، کودکانی که دوران ابتدایی تحصیل را طی می‌کردند، استرس را به همراه داشته است.
استرس، از عوارض مهم دوران شیوع کروناویروس در همه جوامع به شمار می‌رود، موضوعی که در ابتدای این دوران و زمانیکه محدودیت‌ها منجر به خانه‌نشینی گسترده شده بود، بسترسازی شد و مشکلاتی را برای افراد به همراه داشت و به همین واسطه، متخصصان و صاحب‌نظران، بخشی از فعالیت‌های خود را در مسیر کاهش و از بین بردن استرس، خصوصا در گروه کودکان و نوجوانان متمرکز کرده‌اند.
به گفته مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز، اضطراب کودکان در مورد آموزش آنلاین تا حدی طبیعی است، زیرا کودکان به این روش یادگیری هنوز عادت ندارند و نگرانی والدین نیز می تواند در کودکان تأثیرگذار باشد؛ اما به دلیل استرس، والدین ممکن است تغییرات رفتاری مانند مشاجرات بیش از حد، مخالفت یا سرپیچی را در فرزند خود مشاهده کنند و عقب افتادن بعضی کودکان از یادگیری دروس امری دور از انتظار نیست.
دکتر آروین هدایتی سه‌شنبه ۱۱ آبان در جمع خبرنگاران و با بیان اینکه پدر و مادرها به فرزند خود کمک کنند تا با استرس های آموزش به شیوه آنلاین کنار بیایند، از آنان خواست تا ابتدا با فرزند خود مهربان باشند و گفت: لازم است پدر و مادر کودک را درک کنند تا با این روش آموزش جدید سازگار شود. همچنین در شرایط آموزش فعلی به هیچ عنوان کودک را به دلیل مشکل در یادگیری محتویا دروس سرزنش نکنند.
اهمیت استراحت برای کاهش استرس کودکان
مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز والدین و مربیان را به در نظر گرفتن فرصت‌هایی برای استراحت کودکان در حین آموزش، توصیه و اضافه کرد: کودکان در کنار درس خواندن، نیاز به استراحت دارند و والدین باید در عین حال که شرایط را برای آموزش مجازی فراهم می‌کنند، به همان ترتیب به نیازها و خواسته های کودک توجه کرده و به آنها گوش فرا دهند.
از بین بردن زمینه‌های حواس پرتی
هدایتی همچنین توصیه کرد: هر چیزی که باعث حواس پرتی کودک می شود را رفع کنید؛ از باز بودن پنجره و گرم بودن بیش از حد اتاق گرفته تا هر چیز دیگری که می تواند تمرکز او را به هم بریزد. بهتر است از فرزندتان بپرسید و ببینید دوست دارد در کدام محل آموزش آنلاین را شروع کند؛ حتی گاهی حضور والدین در کنار کودک می تواند باعث استرس و اختلال در یادگیری او شود؛ در چنین شرایطی توصیه می شود والدین تا حد امکان از دور به کودک نظارت داشته و هنگام تدریس کنار او ننشینند تا حس ترس و خجالت بر او غالب نشود.
ترس و نگرانی خود را به فرزندتان انتقال ندهید
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه در اکثر موارد کودک هیچگونه ترس و نگرانی از رفتن به مدرسه با رعایت پروتکل بهداشتی و آموزش مجازی ندارد، افزود: گاه ترس و اضطراب والدین باعث می شود کودک تصور کند سال تحصیلی سختی را در پیش دارد و یکی از نکات مهمی که والدین باید به آن توجه داشته باشند اینست که در حضور کودک، پیرامون دشواری‌ها و مشکلات درس خواندن در فضای مجازی صحبت نکنند و با استفاده از تکنیک هایی که به آنها اشاره شد، کودک را برای مواجه با شرایط جدید آماده کرده و با حمایت و راهنمایی‌های خود او را تشویق به درس خواندن در چنین شرایطی کنند.
گفت و گوی آزاد داشته باشید
هدایتی به والدین توصیه کرد که فرزندان خود را به ابراز احساسات تشویق کنند و اضافه کرد: والدین باید فرزند خود را برای صحبت در مورد مسائلی که منجر به استرس او می‌شود، تشویق و با او پیرامون این موضوع صحبت کنند و در این بین تلاششان این باشد که بدون نشان دادن واکنش‌های منفی، با دادن دلگرمی، کودک را برای رفع نگرانی‌ها کمک کنند.
او ادامه داد: به عنوان مثال اگر کودکتان می‌گوید “می ترسم نمره‌ام پایین شود”، در جواب به او بگویید “من می‌دانم که تو درس هایت را خوب متوجه می‌شوی، حتی اگر نمره ات پایین شود.” یا اگر کودکتان استرس نحوه یادگیری در فضای مجازی را دارد، به جای دعوا، تحقیر و سرزنش کردن، او را راهنمایی کنید که کلاس مجازی را درست مثل کلاس حضوری در نظر بگیرد، خوب به صحبت های معلم گوش کند و اگر جایی عقب افتاد یا چیزی را متوجه نشد، بدون خجالت سئوال کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز همچنین از پدر و مادرها خواست تا صبور باشند و فرزند خود را درک کنند؛ زیرا کودکان می توانند واکنش‌های مختلفی نسبت به استرس داشته باشد.
به کودکتان اجازه دهید با دوستانش تماس تصویری برقرار کند
مدیرگروه روانپزشکی دانشگاه یکی دیگر از عوامل استرس کودکان در زمان آموزش آنلاین را دور شدن کودک از همکلاسی ها عنوان و اضافه کرد: کودک در این فضای آموزشی احساس می‌کند از تفریح و ارتباط با دوستانش محروم شده است. اگرچه ممکن است دیدار حضوری کودک با دوستانش خطرناک باشد، اما می‌توانید به کودک اجازه دهید تا به صورت آنلاین با آنها تعامل کند. تماس تصویری اغلب بهترین وسیله برای برقراری ارتباط و راهی عالی برای گذراندن اوقات اجتماعی، بدون خطر انداختن خود و دیگران است.
از مزایای آموزش آنلاین برای فرزندتان بگویید
هدایتی بازگو کردن مزایای این روش آموزشی را برای کاهش استرس کودک مفید دانست و گفت: برای کاهش استرس کودک می توانید به او بگویید که: «در آموزش آنلاین برخلاف آموزش حضوری امکان ضبط تدریس معلم وجود دارد؛ بنابراین اگر جایی از درس را متوجه نشدی می توانیم بعد از کلاس، مجدد فیلم را با هم ببینیم و رفع اشکال کنیم. همچنین در این روش تو می توانی اشکالات و پرسش هایت را بنویسی و برای معلمت ارسال کنی تا به سئوالت پاسخ دهد.” همچنین مدت زمان کوتاه تر آموزشی در کنار آزادی و انعطاف پذیری، بدون نیاز به رفت و آمد به مدرسه در سرما و گرما و ترافیک، از دیگر مزایای کلاس آنلاین است که می توانید برای فرزندتان توضیح دهید.