بررسی میدانی ثبت پنج اثر تاریخی فارس در میراث جهانی پایان یافت

  • 06 مهر 1396 - 21:00
بررسی میدانی ثبت پنج اثر تاریخی فارس در میراث جهانی پایان یافت

ارزیابان شورای بین‌المللی ابنیه و محوطه‌ها (ایکوموسICOMOS) روز پنجشنبه از کاخ ساسان واقع در شهرستان سروستان فارس بازدید کردند و از نزدیک در جریان آخرین فعالیت ها برای آماده کردن این اثر تاریخی عصر ساسانیان برای ثبت در میراث جهانی یونسکو قرار گرفتند.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، ایکوموس سازمانی برای نگهداری و پاسداری از اماکن میراث فرهنگی در سراسر جهان است و مشاور سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) در رابطه با میراث‌های جهانی محسوب می شود.

کاخ ساسان سروستان آخرین ایستگاه بررسی های ارزیابان ایکوموس برای ثبت پنج اثر تاریخی استان فارس بود.

این هیات چهار نفره که ۲ باستان شناس اهل کشورهای ایتالیا و آلمان در آن حضور دارند، روزهای سه شنبه و چهارشنبه از آتشکده (کاخ اردشیر ساسانی)، قلعه دختر و شهر گور در شهرستان فیروزآباد و مجموعه بیشابور درشهرستان کازرون بازدید کرده بودند؛ مجموعه آثاری که محور تاریخی ساسانی در فارس را تشکیل می دهند.

هیات ارزیابان ایکوموس در بازدید روز پنجشنبه خود از کاخ ساسان سروستان نیز در جریان اقدامات علمی و عملیاتی انجام شده در این کاخ تاریخی قرار گرفتند.

کاخ ساسان در مسیر روستای نظرآباد شهرستان سروستان واقع شده و به شماره ۲۳ در شهریورماه ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبــت رسیده است.

این بنای بزرگ، گنبدها، ایوان‌ها، اتاق‌ها و دهلیزهای متعددی دارد. درباره تاریخ ساخت کاخ سروستان نظرات متفاوتی وجود دارد به احتمال زیاد این بنا از آثار دوره بهرام گور(بهرام پنجم ساسانی) است (۴۳۸-۴۲۰م) که بوسیله مهر نرسی وزیر معروف او بنا شده است.

نقشه بنا مستطیلی شکل است که در ابعاد ۳۷ در ۴۵ متر ســاختـه شده است. این بنا از با شکوه‌ترین کاخ های عهد ساسانی بوده است و شامل یک ایوان ورودی و گنبدی در مرکز و حیاط است.

در این کاخ نسبت به بناهای دیگر این دوره فن معماری و نقشه پیچیده و کامل تری استفاده شده است. نمای اصلی بنا در ضلع شرقی قرار دارد که شامل یک ایوان مرکزی و دو ایوان کوچکتر در دو طرف است.

بسیاری از محققان حوزه تاریخ و فرهنگ، عصر ساسانیان را مبتکر اصول شهرسازی و معماری می‌دانند به نحوی که معماران در این دوره با ساختن طاق‌های گنبدی، تالارهای وسیع بدون ستون و همچنین ساخت طاق‌های آجری به جای پوشش مسطح و چوبی، جلوه‌ای نو را خلق کردند.

سلسله ساسانیان که آخرین حکومت پادشاهی ایران قبل از ظهور اسلام است، از سال ۲۲۴ تا ۶۵۱ میلادی به مدت ۴۲۷ سال بر ایران حکومت کردند.

کاخ اردشیر بابکان (آتشکده فیروزآباد) یادگار به جا مانده از عصر ساسانیان مقارن با سده ۳ میلادی دارای تالارهای تو در تو است و با گذشت افزون بر یک هزار و ۸۰۰ سال گچ‌بری بخش بالای دیوارهای درونی آن از گزند آسیب مصون مانده است. در ضلع شرقی کاخ، چهار ساختمان گنبدی شکل بزرگ وجود دارد.

در نزدیکی این کاخ و سه کیلومتری شهر فیروزآباد، شهر گور واقع است که در زمان آبادانی آن، مرکز بخشی از ایالت فارس به نام کوره اردشیرخورّه بود. طرح و الگوی این شهر دایره‌ای شکل است و به قطر ۲ کیلومتر دارای چهار دروازه اصلی بوده و بناهای حکومتی و محل اقامت درباریان در آن قرار داشته است.

قلعهٔ دختر فیروزآباد از دیگر آثار در حال بررسی برای ثبت در میراث جهانی یونسکو نیز از دوران ساسانیان به یادگار مانده و در ۶ کیلومتری جاده فیروزآباد به شیراز در دامنه کوهی مشرف به جاده قرار دارد که پس از طی مسافتی حدود ۳۰۰ متر می‌توان به قلعه رسید.

بیشاپور نیز یکی از شهرهای باستانی ایران در چنارشاهیجان شهرستان کازرون در استان فارس است که در زمان ساسانیان ساخته شده‌است و امروزه ویرانه‌های آن برجای مانده‌است. بیشاپور از شهرهای دارای طراحی و مهندسی ویژه روزگار خود بوده‌است. بیشاپور گنجینه‌ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا را در خود جای داده است.

در حالی این روزها پرونده ثبت آثار دوره ساسانیان در استان فارس در حال پیگیری است که پیش تر آثار دوره هخامنشیان مانند تخت جمشید، پاسارگاد (آرامگاه کوروش)، باغ های پاسارگاد و باغ ارم از این استان در فهرست آثار جهانی ثبت شده اند.

دیدگاه