ساختمانی با قدمتی بیش از ۵۰ سال، در دل بافت فرسوده شیراز، در هیاهوی بازار ماهی‌فروش‌ها و بازارچه‌های میوه و تره‌بار، مظلوم و سر به زیر ایستاده است، اینجا یک کتابخانه است، کتابخانه‌ای پیر با نام ابوریحان.
قدیم‌ترها، اینجا رونقی دیگرگونه داشت؛ اما حالا، ساختمانی است در جوار تئاتر شهر فرسوده شیراز که قامت بلند درمانگاه بقیه‌الله، آن را از دید خارج می‌کند و تنها، تابلویی در کنار خیابان گه‌گاه نگاه رهگذران را به آن جلب می‌کند.
اینجا، ابوریحان است که پس از کتابخانه شهید دستغیب، دومین بنای کتابخانه‌ای به‌شمار می‌رود که در شیراز راه‌اندازی شده است. با گذر از راهرویی طولانی و بعد حیاط، تالار ابوریحان که سالیان سال جایگاه پرورش استعدادهای ناب تئاتر بوده، خودنمایی می‌کند، البته امروز که پیر و فرتوت است دیگر کمتر گروه نمایشی در آن ریشه می‌گیرد.
کتابخانه عمومی ابوریحان که خانه فرهنگ شماره ۲ شیراز هم است، همچنان با غرور سرپا ایستاده و کتابدوستان را در محله‌ای که امروز پُر از هیاهوها و ناآرامی‌هاست و نازیبایی‌اش بیش از قشنگی‌هایش به چشم می‌خورد، آرامش می‌بخشد.
دروازه کازرون یا آنگونه که بر تابلو رسمی‌اش نوشته، بلوار سیبویه، گرچه زمانی مرکز شهر بوده، امروز منطقه‌ای است کم‌برخوردار و این کتابخانه و تالارهایش، نگینی است که در چشمان هزاران ساکن آن محله، از کارگر و کارمند و کاسب گرفته تا دانش‌آموز می‌درخشد.
مخزن کتابخانه ابوریحان امروز بیش از ۴۰ هزار جلد کتاب دارد که سالانه به‌صورت میانگین ۳۸ هزار جلدش به امانت می‌رود و بخش مرجع آن، در زمره بهترین‌های شهر است. برای کودکان هم سالنی در نظر گرفته‌اند آراسته به رنگ صورتی، آبی و سبز، نشریات هم در گوشه‌ای از این مجموعه جا خوش کرده‌اند و چشم به راه مخاطبانشان نشسته‌اند.
کتابخانه ابوریحان شیراز، پنجشنبه (نهم بهمن‌ماه ۹۹)، نیم قرن ماندگارش‌اش را جشن گرفت. مسوولان فرهنگی و کتابداران پیشکسوت شیراز در تالار این مجموعه گرد آمدند تا به پاس تلاش‌های پنجاه‌ساله، یاد کنند از روزهای جوانی این ساختمان و پاس بدارند قدمتش را.
ابوریحان، کتابخانه‌ای قدیمی با اعضایی وفادار
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس که خود، زمانی مدیریت این مجموعه را بر عهده داشت، در این آیین از تاریخچه این بنا گفت.
روح‌الله منوچهری، کتابخانه ابوریحان را دومین کتابخانه عمومی شیراز معرفی کرد که به روش نوین به ارائه خدمات پرداخت و تاریخ ثبت نخستین کتابش به سال ۱۳۴۹ هجری شمسی باز می‌گردد، اگرچه نباید از نظر دور داشت که شیراز، فرهنگ‌شهر تاریخی ایران، در طول دوره‌های مختلف همواره صاحب کتابخانه بوده است و هم‌اکنون تنها بحث کتابخانه عمومی به روش نوین مطرح است.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس، این کتابخانه را از نظر سابقه عضویت اعضا، منحصر به فرد خواند و افزود: برخی اعضا بیش از ۴۰ سال است که عضو این مجموعه‌اند.
منوچهری، بر این نکته نیز تاکید کرد که این ساختمان پیر، امروز پس از پنج دهه به بازسازی نیازمند است و باید هرچه سریع‌تر برای حفظ آن دست به کار شد.
معاون فرهنگی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس نیز که از دعوت‌شدگان به این آیین بود، از وضعیت مناسب کتابخوانی در فارس یاد کرد و در این میان تلاش‌های روستاییان و عشایر را ستود و از کتابداران نیز به عنوان نمایندگان کتابخانه‌های عمومی در مناطق محروم، یاد کرد.
مهدی امیدبخش، به پایتختی کتاب ایران در سال ۱۳۹۹ اشاره کرد و این رویداد را حاصل تلاش همه مسوولان دانست و کتابخانه‌های عمومی قدیمی شیراز را سرمایه‌هایی دانست که در مسیر ترویج کتابخوانی با ارزش‌اند.
کتابداران فرهنگ را ترویج کنند و مسوولان زیرساخت‌های فرهنگی
محمدرضا امیری، فرماندار شیراز هم از کتابخانه ابوریحان به عنوان میراث جهان‌شهر شیراز یاد کرد و عنوان پایتختی کتاب را زیبنده شهری دانست که کتابخوانی در آن پیشینه‌‍ای دیرینه دارد و چنین گنجینه‌ای از کتاب، در دل منطقه کمتربرخوردار و در میان آسیب‌های اجتماعی، دست‌های جویای معرفت را می‌گیرد.
وی بیان داشت: نقش اصلی کتابخانه‌ها، حفظ هویت تاریخی ملت‌هاست و کتابداران باید به کار مهم خود که ترویج فرهنگ است، اهتمام ورزند و در مقابل، مجموعه مسوولان شهر و استان نیز برای تامین زیرساخت‌ها تلاش کنند.
او بر ضرورت تحقق پرداخت اعتبارات نیم‌درصدی کتابخانه‌های عمومی شیراز از شهرداری‌ها تاکید کرد و به سرانجام رسیدن روند یافتن زمین برای ساخت کتابخانه مرکزی شیراز را گامی مهم به‌شمار آورد.
این نشست که با اجرای نمایش و خاطره‌گویی کتابداران نیز همراه بود، فرصتی شد برای تقدیر از ۲۵ کتابدار پیشکسوت و ۱۰نفر از اعضای قدیمی، کتابخوانان برتر و همیاران کتابخانه‌ها که ازجمله آن‌ها باید به بانوی ۹۳ ساله شیرازی اشاره کرد که به عنوان مسن‌ترین عضو کتابخانه ابوریحان از او نیز تجلیل شد.
آیین تجلیل از نیم قرن وجود کتابخانه ابوریحان، با این امید به پایان رسید که مسوولان تلاش کنند و بنای آن را جوان سازند تا نسل‌های بعد تولد ۱۰۰ سالگی‌اش را جشن بگیرند و در سال‌های آتی باز هم بتوان از آن به عنوان یار دیرین کتاب‌ها و کتابخوان‌ها یاد کرد.